Trần Đại Nghĩa

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa (tên thật là Phạm Quang Lễ; 1913–1997) là một kỹ sư quân sự xuất sắc, nhà khoa học lớn của Việt Nam, nhà quản lý khoa học kỹ thuật cấp cao.

[sửa] Cuộc đời

Ông sinh ra tại xã Chánh hiệp, huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long. Năm 1935 ông du học Pháp và tốt nghiệp kỹ sư và cử nhân toán học tại các trường: Đại học Bách khoa Paris, Đại học Mỏ, Đại học Điện, Đại học Sorbonne, Đại học Cầu đường Paris. Sau đó ông ở lại Pháp làm việc tại Viện nghiên cứu máy bay. Năm 1942, ông sang Đức làm việc trong xưởng chế tạo máy bay và Viện nghiên cứu vũ khí.

Năm 1946, Hồ Chí Minh qua Pháp thương thuyết với Bộ trưởng Thuộc địa Marius Moutet. Ông theo Hồ Chí Minh về nước, tham gia tổ chức, chế tạo vũ khí cho quân đội tại núi rừng Việt Bắc. Hồ Chí Minh đặt tên mới cho ông là Trần Đại Nghĩa và trực tiếp giao cho ông làm Cục trưởng Cục Quân giới kiêm Giám đốc Nha nghiên cứu Quân giới, Bộ Tổng tư lệnh Quân đội.

Ông từng giữ các chức vụ: Cục trưởng Cục pháo binh, Phó chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần, Phó chủ nhiệm Tổng cục Kỹ thuật, Chủ nhiệm Ủy ban Kiến thiết Cơ bản Nhà nước, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học và Kỹ thuật Nhà nước, Viện trưởng Viện Khoa học Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Công thương, Chủ tịch đầu tiên Liên hiệp các Hội Khoa học và Kĩ thuật Việt Nam, Hiệu trưởng đầu tiên trường Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại biểu Quốc hội khoá II, III,

Ông được phong quân hàm Thiếu tướng trong đợt đầu tiên năm 1947. Ông được trao tặng Huân chương Hồ Chí Minh, Anh hùng lao động (tại đại hội Anh hùng, chiến sĩ thi đua toàn quốc đầu tiên năm 1952).

Năm 1996, ông được nhà nước trao tặng, Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt 1 về Cụm công trình nghiên cứu và chỉ đạo kỹ thuật chế tạo vũ khí (súng Bazoka, súng SKZ, đạn bay) trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp 1945-1954.

Năm 1966, ông được bầu làm Viện sĩ nước ngoài, Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô.

[sửa] Liên kết ngoài

• Giáo sư, Viện sỹ Trần Đại Nghĩa: Nhà khoa học Việt Nam chân chính.
• Cố Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa.