Kiến trúc Khmer
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Kiến trúc Khmer phần lớn được biết đến nhờ vào những công trình được xây dựng từ thời vương quốc Khmer (khoảng cuối thế kỷ 12, đầu thế kỷ 13).
Đạo Phật, Ấn Độ giáo và tư duy huyền thoại có ảnh hưởng lớn đến nghệ thuật trang trí các công trình kiến trúc vĩ đại này. Đặc trưng cơ bản của kiến trúc thời này là được xây dựng từ vật liệu gỗ, tre nứa hoặc rơm rạ và đá. Nhưng những gì còn lại ngày nay là các công trình bằng đá tảng như các bức tường thành, đường sá, ... và các ngôi đền.
Với con đường thì đó là những bao lơn tạc hình rắn Naga chín đầu, vươn cao từ 2-3 mét, xòe rộng phủ bóng xuống mặt đường dạo. Còn hình thức chung của các ngôi đền là có đỉnh chóp nhọn, bốn mặt đền được chạm trổ các bức phù điêu miêu tả cuộc sống con người ở thế giới bên kia, hoặc cuộc sống hiện tại của người dân vương quốc Khmer bấy giờ, hay cuộc chiến với nước láng giềng Chăm Pa.
Người ta như thấy được sự sống động, náo nhiệt của ngày hội Angkor hàng năm qua hình ảnh các nữ thần Apsaras với thân hình mềm mại, cân đối đang uyển chuyển múa, và sự tham gia của cả những con khỉ, con ngựa trong sử thi Ramanaya của Ấn Độ.
Bên cạnh đó, hình thức khắc những ký tự hay con số cũng rất phổ biến ở công trình. Các ngôi đền thường có một cửa chính, còn ở ba phía còn lại của đền cũng có cửa nhưng chỉ là giả, để tạo cảm giác đối xứng cho ngôi đền. Công trình nổi tiếng nhất ở đây là ngôi đền Bayon với 200 gương mặt của Quán Thế Âm (Avalokitesvara).
Chiêm ngưỡng những công trình này, ta không thể không khâm phục sức mạnh phi thường và bàn tay tài hoa của những người dân Khmer xưa. Kiến trúc Khmer cũng có ảnh hưởng lớn đến kiến trúc của Thái Lan và kiến trúc Chăm Pa tại Việt Nam.
