Đêm Yên lặng
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
"Đêm Thánh Vô cùng" hoặc "Đêm Yên lặng" (tiếng Anh: Silent Night) là ca khúc giáng sinh truyền thống được yêu thích. Lời của bài hát Stille Nacht được viết bằng tiếng Đức bởi một linh mục, Josef Mohr, và giai điệu được sáng tác bởi một nhà giáo, Franz X. Gruber, cả hai đều là người Áo. Phiên bản đang được sử dụng rộng rãi ngày nay có đôi chút khác biệt với nguyên bản của Gruber.
Mục lục |
[sửa] Lịch sử
Ca khúc được sáng tác ngay vào ngày 25 tháng 12 năm 1818, tại Nhà thờ Thánh Nicholas (Nicola-Kirche) ở Obendorf thuộc nước Áo. Mohr viết lời cho bài hát từ năm 1816, nhưng mãi đến đêm trước Giáng sinh mới tìm gặp Gruber để nhờ soạn phần giai điệu cũng như phần phối âm cho đàn guitar. Có lẽ Mohr muốn có một ca khúc giáng sinh mới dành cho lễ Misa nửa đêm, nhưng đàn phong cầm của nhà thờ đã bị hỏng. Lúc đầu, Gruber không đồng ý với đề nghị của Mohr vì e rằng giáo dân đến dự lễ sẽ không thích loại âm nhạc được trình bày với đàn guitar. Nhưng vì không còn sự lựa chọn nào khác, Gruber phải chấp nhận và bắt tay vào việc. Chỉ trong vài giờ đồng hồ, phần nhạc của ca khúc được hoàn tất. Lúc đầu, người dự lễ tỏ ra kinh ngạc khi nghe ca khúc được trình bày với đàn guitar, nhưng chẳng bao lâu mọi người bị mê hoặc bởi giai điệu ngọt ngào của bài hát.
Từ đầu thập niên 1900, Nhà thờ Thánh Nicholas không còn tồn tại do sự tàn phá của lũ lụt và do thị trấn được dời lên một nơi an toàn hơn ở thượng nguồn của dòng sông, với một ngôi nhà thờ mới được xây dựng bên cạnh một chiếc cầu. Một nhà nguyện nhỏ gọi là "Stille-Nacht-Gedächtniskapelle" (Nhà nguyện Tưởng nhớ Ca khúc Đêm Yên lặng), được dựng lên ngay tại địa điểm của ngôi nhà thờ đã bị phá hủy, và ngôi nhà kế cận được biến thành nhà bảo tàng, quanh năm thu hút du khách đến từ khắp nơi trên thế giới, nhưng đông nhất vẫn là trong tháng Mười hai.
Mặc dù bản gốc của ca khúc đã bị thất lạc, một bản viết tay của Mohr đã được tìm thấy vào năm 1995, được xác định bởi các nhà nghiên cứu là vào khoảng năm 1820, cho thấy Mohr đã viết lời bài hát năm 1816 khi ông được phân công đến một nhà thờ hành hương ở Mariapfarr, Áo, và phần nhạc được sáng tác bởi Gruber vào năm 1818. Đây là bản cổ nhất, cũng là bản viết tay duy nhất của Mohr. Giai điệu được sáng tác bởi Gruber chịu ảnh hưởng của âm nhạc truyền thống tại các vùng nông thôn, phảng phất những nét đặc trưng của dân ca Áo.
Người ta tin rằng ca khúc giáng sinh này đã được dịch ra hơn 300 thứ tiếng trên khắp thế giới, và là một trong những bài hát được yêu thích nhất trong mọi thời đại. Ca khúc vẫn thường được trình diễn không cần nhạc đệm. Mặc đù được sáng tác bởi hai tín hữu Công giáo, bài hát này có một vị trí đặc biệt trong các nhà thờ thuộc Giáo hội Luther.
[sửa] Nguyên bản tiếng Đức
Từ bản viết tay năm 1860 (Autograph VII) của Franz Gruber
- Stille Nacht! Heilige Nacht!
- Alles schläft; einsam wacht
- Nur das traute heilige Paar.
- Holder Knab im lockigten Haar,
- Schlafe in himmlischer Ruh!
- Schlafe in himmlischer Ruh!
- Stille Nacht! Heilige Nacht!
- Gottes Sohn! O wie lacht
- Lieb´ aus deinem göttlichen Mund,
- Da schlägt uns die rettende Stund,
- Jesus in deiner Geburt!
- Jesus in deiner Geburt!
- Stille Nacht! Heilige Nacht!
- Die der Welt Heil gebracht,
- Aus des Himmels goldenen Höhn
- Uns der Gnaden Fülle läßt seh´n
- Jesum in Menschengestalt,
- Jesum in Menschengestalt
- Stille Nacht! Heilige Nacht!
- Wo sich heut alle Macht
- Väterlicher Liebe ergoß
- Und als Bruder huldvoll umschloß
- Jesus die Völker der Welt,
- Jesus die Völker der Welt.
- Stille Nacht! Heilige Nacht!
- Lange schon uns bedacht,
- Als der Herr vom Grimme befreit,
- In der Väter urgrauer Zeit
- Aller Welt Schonung verhieß,
- Aller Welt Schonung verhieß.
- Stille Nacht! Heilige Nacht!
- Hirten erst kundgemacht
- Durch der Engel Alleluja.
- Tönt es laut bei Ferne und Nah:
- Jesus, der Retter ist da!
- Jesus, der Retter ist da!
[sửa] Tiếng Việt
Có hai phiên bản trong tiếng Việt:
- Công giáo
- Ðêm Thánh vô cùng, giây phút tưng bừng
- Ðất với trời se chữ Ðồng
- Ðêm nay Chúa con thần thánh tôn thờ
- Canh khuya giáng sinh trong chốn hang lừa
- Ơn châu báu không bờ bến
- Biết tìm kiếm của chi đền
- Ôi Chúa thiên đàng, cam nếm cơ hàn
- Nhấp chén phiền vương phong trần
- Than ôi Chúa thương người đến quên mình
- Bơ vơ chốn quên nhà lúc sinh thành
- Ai đang sống trong lạc thú
- Nhớ rằng Chúa đang đền bù
- Tinh tú trên trời, sông núi trên đời
- Với thánh thần mau kết lời
- Cao sao hóa công đã khéo an bài
- Sai con hiến thân để cứu nhân loại
- Hang chiên máng rêu tạm trú
- Bốn bề tuyết sương mịt mù
- Đêm yên lặng! Đêm thánh này!
- Vắng vẻ thay! Sáng láng thay!
- Chung quanh chốn Ma-ri đang ngắm con mình,
- Con trai thánh rất tươi vui, rất an bình,
- Đương ngơi dưới khung trời vắng,
- Êm đềm giữa đêm yên lặng.
- Đêm yên lặng! Đêm thánh này!
- Bỗng kẻ chăn hoảng hốt thay,
- Vinh quang thánh ở nơi thiên quốc soi lòa,
- Muôn thiên sứ hát vang: A-lê-lu-gia!
- Cứu Chúa giáng lâm trần thế!
- Y kỳ Thánh Vương nghi vệ!
- Đêm yên lặng! Đêm thánh này!
- Đức Chúa Con yêu thương đầy,
- Dung quang Chúa chiếu ra ân điển thiên đàng,
- Như tia thái dương khi tưng sáng huy hoàng, Giê-xu giáng lâm trần thế!
- Y kỳ Thánh Vương nghi vệ!
[sửa] Tiếng Anh
- Silent night, Holy night
- All is calm, all is bright
- 'Round yon virgin Mother and Child
- Holy infant so tender and mild
- Sleep in heavenly peace
- Sleep in heavenly peace
- Silent night, holy night
- Shepherds quake at the sight
- Glories stream from Heaven afar
- Heav'nly hosts sing Alleluia
- Christ the Saviour is born
- Christ the Saviour is born
- Silent night, holy night
- Son of God, love's pure light
- Radiant beams from Thy holy face
- With the dawn of redeeming grace
- Jesus, Lord at Thy birth
- Jesus, Lord at Thy birth
[sửa] Xem thêm
[sửa] Phương tiện
- Silent Night (thông tin)
- Trục trặc khi nghe? Xem hướng dẫn.
[sửa] Liên kết ngoài
- Stille-Nacht-Association, Salzburg
- Silent Night Web: translations (193 versions in 130 languages), notation, and history.
- Joseph Mohr Memorial Organ, Wagrain, Austria
