Normandiya
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kuzey Fransa'da coğrafi bir bölge. Yukarı Normandiya (Haute-Normandie) Seine-Maritime and Eure, Aşağı Normandiya (Basse-Normandie) Orne, Calvados ve Manche bölgelerinden oluşutr. Normandiya Dükalığı eskiden aşağı Seine bölgesi, Pays de Caux ve batıda Cotentin yarımadasına kadar olan bölgeyi içine alan kuzey Fransa'da bağımsız bir dükalıktı.
Konu başlıkları |
[değiştir] Coğrafya
Bölge kuzey sahilinde İngiliz Kanalıyla, batıda granit, doğuda kireçtaşı tepeleriyle çevrili bir bölgedir. Bölgenin merkezinde uzun sahili bulunmaktadır. Yüksek çalılar arasında küçük tarlalar Normandiya Çıkarmasındaki işgalci güçlere önemli sorunlar çıkarmıştır.
[değiştir] Tarih
Normandiya Ortaçağların başında İngiltere'yi başarılı bir şekilde işgal eden son halk olan Normanların ana vatanıydı. Normanlar yerli Gal halkı ile Rollo liderliğindeki işgalci Vikinlerin karışımından oluşmaktaydı. Rollo Paris'i işgal etmiş ve kendisine Normandiya bölgesi verilmişti (St.-Claire-sur-Epte Antlaşması, 911)
Rollo'nun soyundan gelen Normandiya Dükü William 1066'da İngiltere'yi işgal etmiş ve İngiltere Kralı I.William olmuştu. Normandiya 1087'ye kadar ve 1106-1144 ile 1154-1204 yılları arasında İngiltere ile bağını korumuştu. 1346-1360 ve 1415-1450 yılları arasındaki Yüzyıl Savaşları sırasında İngiliz güçleri Normandiya'yı işgal etmişlerdi. Bölgede Yüzyıl Savaşlarından Din Savaşlarına kadar geçen sürede barış hakim olmuş ancak Din Savaşları sırasında bölgenin Reformasyona katılmasıyla pek çok Norman kentinde savaşlar hüküm sürmüştü. Fransız Devrimi sırasında ise bölge Paris'teki merkezi Jakoben güçlere karşı Federal cumhuriyeti desteklemiştir.
[değiştir] Nüfus
Normandiya bölgesinde 3.2 milyon kişi yaşamaktadır. Kilometrekare başına 107 kişinin yaşadığı ve Fransa'nın ulusal ortalamasının altında olan bölgenin kuzeyinde rakam 145 kişiye yükselmektedir. Yukarı Normandiya'nın başkenti Rouen'in nüfusu 385 bin kişidir.
Bölgenin diğer kentleri: Alençon; Arromanches; Avranches; Bayeux; Coutances; Dieppe; Doudeville; Évreux; Falaise; Honfleur; Houlgate; Lisieux; Mortain; Saint-Lô; Saint-Sauveur-le-Vicomte; Sainte-Mère-Église ve Villers-Bocage.
[değiştir] Kültür
Bölgede konuşulan dil Normancadır. Normanca Hint-Avrupa dil grubunda Latin kökenli Roman dillerinden biridir ancak resmi bir statüsü yoktur. Normanca ülkeye gelen nordik halklardan biri olan Vikinglerin Nors dilinden önemli ölçüde kelime almıştır. Normanca Vikinglerin dilinin etkisi altında yerli halkın konuştuğu Roma-Gal dilinden oluşmuştur.
Examples of Norman words of Norse origin:
| Normanca | İngilizce | Nors | Fransızca |
|---|---|---|---|
| bel | court, yard (cf. bailey?) | bæli | cour (cf. bal) |
| bète | bait (borrowed from Norman) | beita | appât (cf. bête, bestial) |
| canne | can (borrowed from Norman) | kanna | cruche |
| cat | cat (Germanic cognate) | katte | chat |
| gardîn | garden | garðr | jardin |
| gradile | (black)currant | gaddr | cassis |
| graie | prepare | greiða | préparer |
| hardelle | girl | hóra (whore) | fille (cf. hardi) |
| hèrnais | cart (cf. harness) | járnaðr (shod (horse)) | charrette (cf. harnais, harnâcher) |
| hougue | mound ( cf. howe, high) | haugr | monticule |
| mauve | seagull | mávar | gaviote (Pre-Norman) / mouette (Post-Norman) |
| mielle | dune | mellr | dune |
| mucre | damp (cf. muggy) | mygla | humide |
| nez | headland or cliff (cf. Sheerness, etc.) | nes | falaise (cf. nez) |
| pouque | pouch, bag (cf. north of England poke, proverb "pig in a poke"; also pocket) | poki | sac (cf. poche) |
| viquet | wicket (borrowed from Norman) | víkjask | guichet (borrowed from Norman) |
