Makrofaj

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Makrofajlar (Yunanca: "büyük-yiyiciler") dokularda bulunan patojenlerin, ölü hücrelerin ve hücresel debrisin fagosite edilmesinden sorumlu hücrelerdir. Makrofajlar doğuştan bağışıklık sisteminin bir bölümüdürler.

Konu başlıkları

1 Köken
2 Fonksiyon
- 2.1 Fagositoz
3 Hastalıklardaki Rolleri

[değiştir] Köken

Makrofajlar monositlerden türer. Monositler kemik iliğinde büyür ve daha sonra kan dolaşımına girerler. Dolaşımdaki monositler enflamasyonun (iltihaplanma) kimyasal aracılarına (medyatörlerine) yanıt verirler. Bu aracılar (medyatörler) tarafından aktive edildiklerinde monositler endotelin içinden geçerler. Endoteli geçtikten sonra, monositlere makrofaj denir. (Bazı monositler özelleşmiş hücrelere farklılaşırlar, dendritik hücreler veya mikrogliya gibi).

[değiştir] Fonksiyon

[değiştir] Fagositoz

Makrofajların ana görevi patojenlerin ve nekrotik debrisin ortadan kaldırılmasıdır. İkincisi, yani nekrotik debrisin ortadan kaldırılması, özellikle kronik enflamasyon durumunda daha önemlidir. Enflamasyonun erken evreleri nötrofil granülositleri tarafından kontrol edilir ki yaşlanmış nötrofil granülositler makrofajlar tarafından sindirilir.

Ayrıca makrofajlar sindirmek için yapılarına aldıkları patojenlerden parçalar (antijen) salarlar. Bu parçalar yardımcı T hücreleri tarafından tanınır ve yardımcı T hücreleri lenfokin salgılarlar ki bu B hücrelerini uyarır. Böylece B hücreleri o belli antijene özgü (ve böylece patojene özgü) antikor üretir ve salarlar. Bu noktada makrofajlar tekrardan rol alırlar, zira makrofajlar özellikle antikorların bağlanmış olduğu hücrelere karşı duyarlıdırlar.

Bir makrofaj bir patojeni içine aldığında, patojen bir kofulun içine alırlar daha sonra bu koful bir lizozomla birleşir. Lizozomun için, enzimler ve toksik oksijen bileşikleri ile patojen sindirilir. Fakat, bazı bakteriler, Mycobacterium tuberculosis gibi, bu sindirilme metodlarına karşı direnç geliştirmiştirlerdir.

Makrofajlarla yakından ilgili bazı hücre tipleri:

Dendritik hücreler (Langerhans hücreleri dahil)
Mikrogliya
Kupffer hücreleri
Osteoklastlar

[değiştir] Hastalıklardaki Rolleri

Fagositozdaki (gözeyutarlığındaki) rolleri nedeniyle makrofajlar bağışıklık sisteminin birçok hastalığında yer alırlar. Örneğin, granülomların oluşumunda yer alırlar.

Genellikle nadir olarak etkisiz fagositoz ve makrofaj fonksiyonuna dair bazı bozukluklar tanımlanmıştır.

Aterosklerozun artan plak lezyonlarının oluşumunda en önemli ve çoğunlukta olan hücreler makrofajlardır.

Grip ile savaşırken, makrofajlar boğaza gönderilir. Fakat, grip virüsünü yok edebilecek öldürücü T hücreleri bulunana kadar, makrofajlar yarardan çok zarar sağlar. Grip virüsü bulaşmış boğaz hücrelerini yok etmenin yanı sıra virüs bulamamış komşu hücreleri de yok ederler.

Ayrıca makrofajlar İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü (HIV - Human Immunodeficiency Virus) enfeksiyonunda da rol alırlar. T hücreleri gibi, makrofajlara da HIV bulaşabilir ve hatta devam eden virüs replikasyonunun deposu olarak vücutta dolaşabilirler.

Kan - Kan plazması

Pluripotent hemopoetik hücre - Alyuvarlar/Kırmızı kan hücreleri/Eritrositler (Retikülosit, Normoblast) - Lökositler/Akyuvarlar/Beyaz kan hücreleri

Lenfositler (Lenfoblast)

T hücreleri (Sitotoksik/Öldürücü - Yardımcı - Düzenleyici T hücresi) - B hücreleri (Plazma hücreleri & Bellek B hücreleri) - Doğal öldürücü hücre

Miyelositler (Miyeloblast)