Kıpti
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Hut-ka-Ptah
|
Yunanca bir kelime olan aigyptos'tan gelmiştir. Aigytos ta eski mısırın başkenti olan hikaptah kelimesinin bir türevidir. Günümüzde "kıpt"i kelimesi hristiyan Mısırlılar'ı tarif etmekle beraber Eski Mısır dilini de (Kıptice) belirler.
Kıptiler, İskender'in Mısır'ı alması ve İskenderiye şehrini kurması ile beraber helenistik bir kültür ile etkileşime geçmişler ve Kiptice de Yunan harfleri kullanılır. Roma döneminde ağır vergiler altında ezilen Kıpti halkı, M.S. 46'da Mark'ın Mısır'a gelmesi ile hristiyanlıga geçerler. Bu seferde romalılar din baskısı yapmaya başlar, ta ki bizans dönemine kadar. Constantin hristiyanlıgı serbest bırakınca biraz rahatlarlar.
416'da yapılan 4. Ekümenik Konsülünde hristiyan temel meseleleri hakkında anlaşmazlık çıkar ve hristiyan cemaatinden dışlanırlar. Kendi inanışlarına göre İsa'nın ilahi ve insani yanları birdir hic ayrılmamıştır.
Katolikler, Kıptilerin sapkınlıga düştügünü söylerler ve devlet dinini hristiyanlık olarak benimseyen Bizans'tan baskı görürler. O kadar baskı görürler ki Araplar saldırdıgı zaman Bizanslılar'a yardım etmezler. Araplar geldigi zaman bir 3 yüzyıl rahat ve huzura kavuşurlar. Haçlı seferleri başladıgı zaman Araplardan zulüm görmeye, haçlılardan da sapkın oldukları ileri sürülerek kıyım görmeye başlarlar.
Osmanlı zamanında kendi hallerine bırakılıp sadece vergileri fazla tutulur. Mehmet Ali Paşa zamanında devlette yüksek kademelere kadar çıkarlar. İngiliz egemenligi altında başkaldırıya destek olurlar.
Şu anda Mısır'da 7 milyon civarında Kıpti vardır.
