Vikipedi:Giriş Bölümü
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Stil Rehberi |
| Biçem el kitabı |
| Ek Rehberler |
|
Bağlantılar |
| Özel Madde Stilleri |
| Destek Rehberleri |
|
Standartlar |
Bir Vikipedi maddesinin giriş bölümü (giriş paragrafı ya da girizgahı) ilk anabaşlıktan önceki bölümdür. Eğer varsa içerik tablosu genellikle giriş bölümü ile ilk anabaşlık arasında bulunur.
Giriş bölümü, içeriği açıklayarak ve terimleri ifadeleyerek, maddenin konusu hakkında net ve kısa bir giriş yapmalıdır. Temelde bir paragrafdan oluşması tavsiye edilmesede maddenin uzunluğuna göre çeşitli paragraflar barındıra bilir. Maddenin önemi hakkındaki belli başlı noktaları ve eğer varsa önemli tartışmaları özetleyerek maddenin temel noktaları hakkında okuyucuya bir fikir vermelidir. Bu bölüm maddenin başlı başına özlü bir anlatımı olmalı, açık ve anlaşılır bir dil ile yazılmalı, en az yazının geri kalanı kadar içindeki olgular titiz bir şekilde kaynaklarla desteklenmeli (bu kaynaklar yazının içinde gösterilmeli) ve okuyucuyu daha fazla okumaya teşvik etmelidir. Giriş bölümü bir özet olduğundan bu paragrafda kaynak gösterilmez ama bu kavram içerdiği olguların madde içinde desteklendiği koşulu ile beraber çalışır.
Konu başlıkları |
[değiştir] Kalın Başlık
- Daha çok bilgi için: Vikipedi:Stil rehberi (başlık)
Maddenin konusu yazıda belirtildiği ilk yerde, tercihen ilk cümlede, kalın fontlarla yazılmalıdır. Konunun adıyla sayfanın adı genellikle aynıdır, bununla birlikte başlıktaki kullanımıyla küçük farlılıklar ya da çeşitlilikler gösterebilir. Örneğin, “United Kingdom” maddesinde
“The United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland (genellikle United Kingdom ya da the UK olarak kısaltılır) occupies part of…
olduğu gibi.
[değiştir] Bölümler ve İçerik Tablosu
Giriş bölümü bir bölüm olarak kabul edilmesine ramen, bölüm başlığı yoktur. Eğer varsa, içerik tablosu genellikle giriş bölümü ile ilk bölüm başlığı arasında bulunur (ancak bu değişebilir, http://en.wikipedia.org/wiki/WP:TOC a bakınız)
Giriş bölümünü düzenlemek uzun maddelerde zor olabileceği için (çünkü bu bölüm için düzenleme linki yoktur), ufak bir numara bu bölümü maddenin diğer kısmından ayırarak düzenlemeye yardımcı olabilir: Herhangi bir bölüm için “düzenle”ye tıklayın, önünüze gelen URL’de §ion=n kısmını §ion=0 ile değiştirin.
[değiştir] Bağlantıları Kurma
İlk paragraf, maddenin konusuna ilişkin bağlantıları kurmalıdır. Örneğin:
-
- Giriş (makale) : “Bir makalede, giriş…” ya da,
- Giriş (müzik) : “Müzikte, giriş…”
Bu açıdan, okuyucuyu yormamak adına, konuya girmeden önceki bu bağlantıların sayısını gereğinden fazla tutmamak gerekir.
[değiştir] Anlaşılır Bir Tanıtım Sağlama
Giriş bölümü, maddenin kısa bir şekli olarak, başlı başına (maddeden ayrıldığında bile manalı) maddenin kısa bir özetini vermelidir. Yazının anlaşılırlığı, bu bölümde, yazının kalanına göre daha büyük önem taşır ve okuyucuda yazının tamamına yönelik ilgi yaratmak özen gösterilmesi gereken bir noktadır. Giriş bölümündeki ilk cümle, şayet başlıktan tam olarak açık değilse, konunun en açık tanımı olmalıdır. Örnek olarak "Osmanlı Devleti" maddesinin varlığı 1922 de son bulan "Osmanlı Devleti Tarihi" maddesi olmaktadır (…’in Tarihi ve benzeri başlıklar).
Seçkin maddeler kılavuzuna göre, giriş “bir tanımlama veya konunun açık vir tasviri" ile başlar. Bu bölüm konu el verdiğince açık ve detaysız olmalıdır. Bir ansiklopedinin amacı bilgisinin pek çok insan için anlaşılabilir biçimde kodlamaktır. Konun içeriği gelişdikçe anlaşılma ihtimali konu ile bilgili kişilere bağlı kalma ihtimali olsada, bir konunun ne olduğuyla ilgili açık tanımlamalar giriş bölümünde gerçekleştirilir ve bu bölümün genelin anlayacağı kadar basit tutulması lazımdır. Konunun başlığına bakarak kavranması mümkün değildir.
Girişte özel bir terminolojiden kaçınılmalıdır. Genelde kullanılmayan terimler konuyu tanımlamada gerekli olduğunda ise bunlar yazının içine konmalı, basitçe açıklanmalı ve bağlantılanmalıdır. Konu, genel okura yabancı gelmeyecek bir bağlamda sunulmalıdır. Örneğin, bir semtin eylem ve boylamlarını vermek yerine, onun bir şehrin banliyösü olduğunu ya da xyz ülkesi için tarımsal bir bölge olduğunu belirtmek daha faydalı olabilir.
[değiştir] Uygun Uzunlukta Olma
Giriş bölümünün uygun uzunlukta olması maddenin toplam uzunluğuna bağlıdır. Genel bir kılavuz olarak, giriş, 3 ya da 4 paragraftan uzun olmamalıdır. Aşağıdaki önerilere bakınız.
| < 15,000 karakter | Orta Uzunluk | > 30,000 karakter |
|---|---|---|
| Bir ya da iki paragraf | İki ya da üç paragraf | Üç ya da dört paragraf |
Planlanan Wikipedia 1.0 sürümü (Wikipedia’nın CD, DVD ve basılı olarak yayınlanacak sabit sürümü) için bir öneri de sadece maddelerin web versiyonlarındaki giriş bölümlerini kullanmaktır. http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Summary_style ve http://en.wikipedia.org/wiki/News_style başlıklarında, bir maddenin yerine geçebilecek bütünlüklü bir girişin nasıl yapılacağı hakkında bilgiler edinebilirsiniz.
