Antik tarih

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Antik tarih insanlık tarihinin başlangıcından erken dönem Orta Çağ'a kadarki zaman dilimindeki belirgin kültürel ve siyasi olayları konu alır. Her ne kadar bu bitiş tarihi (erken Orta Çağ) büyük oranda göreceli olsa da, çoğu Batılı akademisyenler Batı Roma İmparatorluğu'nın 476'daki çöküşünü antik Avrupa tarihinin (geleneksel olarak kabul edilmiş) sonu olarak tanımlarlar. Antik tarih için kullanılan bir başka terim de antikitedir (antiquity). Yine de bu terim (antikite) daha çok Antik Yunan ve Antik Roma uygarlıklarını özel olarak tanımlamakta kullanılmaktadır.

Sümer çiviyazısının keşfedilmiş en eski yazım türü olduğuna göre, kayıtlı tarihin süresi yaklaşık 5.000-5.500 yıldır. Genetik delillere göre ise, insanoğlunun ilk ortaya çıkışı yaklaşık 150.000 yıl öncedir. Ayrıca, Homo spaiens`in Afrika'yı yaklaşık 60.000 yıl önce terk ettiğine dair gelişen bir düşünce ve deliller vardır.

Konu başlıkları 1 Antik Tarihin İncelenmesi 1.1 Arkeoloji 1.2 Birincil Kaynaklar 2 Antik Tarihteki Bazı Önemli Uygarlıklar 2.1 Avrupa ve Akdeniz 2.2 Doğu Asya 2.3 Orta ve Güneybatı Asya 2.4 Sahra ve Alt-Sahra Afrikası 2.5 Amerika Kıtaları 3 Göz At 4 Kaynakça ve Diğer Okumalar 5 Dış Bağlantılar

[değiştir] Antik Tarihin İncelenmesi

Antik tarihin incelenmesindeki en temel sorun, sadece bir kısmının kayıtlı ve belgelenmiş olması ve bu belgelenmiş kısımından sadece bir bölümünün günümüze ulaşabilmiş olmasıdır. Antik tarihin bitişinden çok sonraya kadar okuryazarlık herhangi bir kültüre yaygınlaşmamıştır, böylece tarihi yazma fırsatına sahip olmuş insan sayısı azdı. Yazılmış tarihler bile yaygınlaşmamış, dağılamamıştır, zira o dönemlerde matbaa makinesi olmadığı için bir eseri çoğaltmanın tek yolu el ile kopyasını çıkartmaktı. Antik Batı'nın okuryazarlık oranı en yüksek uygarlıklarından olan Roma İmparatorluğu'nun en ünlü ve önemli tarihçilerinden birçoğunun eserlerinin çoğu kayıptır. Örneğing, M.Ö. 1. yüzyılda yaşamış Romalı tarihçi Livy Roma'nın tarihini yazmış ve eserini Ab Urbe Condite (Kentin Buluşundan) koymuştur. Eserin 142 cilt olduğu düşünülmektedir, bugüne sadece 35 cildi ulaşabilmiştir.

Tarihçilerin antik dünyaya dair bilgi edinmelerinin iki ana yolu vardır; arkeoloji ve birincil kaynakların incelenmesi.

[değiştir] Arkeoloji

Ana madde: Arkeoloji

Arkeoloji, geçmiş medeniyetlerden kalma eserleri bulmak, tarih ve sanat açısından incelemektir. Antik tarihin incelenmesinde, arkeologlar antik kentlerin kalıntılarında kazılar yaparak o dönemlerde insanların yaşayışlarına ve kurdukları uygarlığın özelliklerine dair ipuçları ararlar.

[değiştir] Birincil Kaynaklar

Antik dünya hakkında bilinenlerin çoğu, o dönemlerde yaşayan tarihçilerin çevreleri, geçmişleri ve dönemleri hakkında yazdıklarındandır. Her ne kadar yazarın bakış açısı ve önyargıları eserleri etkilemiş olsa da, onların ilk elden yaptıkları bu izah ve tasvirler antik geçmişi anlamak için büyük önem arz etmektedir.

Tanınmış antik yazarlardan bazıları:

• Herodotus
• Josephus
• Livy
• Polybius
• Suetonius
• Tacitus
• Thucydides
• Sima Qian

[değiştir] Antik Tarihteki Bazı Önemli Uygarlıklar

[değiştir] Avrupa ve Akdeniz

• Antik Mısır
• Antik Yunanistan
• Antik Roma
• Kartaca
• Etrüskler
• Hititler
• Fenike
• İskitler

[değiştir] Doğu Asya

• Antik Çin
• Antik Japonya
• Antik Kore
• Moğollar
• Antik Türkler
• Hunlar

[değiştir] Orta ve Güneybatı Asya

• Antik Hindistan
• Antik İran
• Asur
• Babil
• İndus Vadisi Uygarlığı
• İsrail Krallığı
• Yehuda Krallığı
• Medler
• Mezopotamya
• Mitanni
• Sümer
• Urartu

[değiştir] Sahra ve Alt-Sahra Afrikası

• Aksum Krallığı
• Kuşi

[değiştir] Amerika Kıtaları

• Adena
• Aztekler
• İnkalar
• Mayalar
• Kızılderililer
• Olmekler

[değiştir] Göz At

• Antik felsefe
• İnsan evrimi
• Historiyografi
• Tarih öncesi uygarlıklar
• Antikite
• Antik çağlarda savaş

[değiştir] Kaynakça ve Diğer Okumalar

• İngilizce Vikipedi Antik tarih maddesi

• [1] Everyman His Own Historian, Carl Becker (1931) Speech delivered to the American Historical Association
• Eyewitness Testimony, Elizbeth Loftus, Harvard, (1996)
• Decoding Ancient History : A toolkit for the historian as detective, Carol G. Thomas, D.P. Wick, Prentice Hall. (1993)
• Changes in the Roman Empire: Essays in the Ordinary, Ramsay Mac Mullen, Princeton (1993)
• Greeks and the Irrational, E. R. Dodds, U of Calif Press (1964)
• History of Magic and Experimental Science, Lynn Thorndike (1923)
• Enemies of the Roman Order: Treason, Unrest & Alienation in the Empire, Ramsay Mac Mullen, Harvard (1966)
• [2] Directory of Ancient Historians in the USA
• The Idea of History, R.G. Collingwood (1946)
• What is History?, E.H. Carr (Becker 1931, Loftus 1996, Mac Mullen 1990, Thorndike 1923, Mac Mullen 1966, Thomas & Wick 1993)
• Project Livius. Articles on Ancient History

[değiştir] Dış Bağlantılar

• Dünya Tarihi - Birçok makaleye sahip büyük bir veritabanı (İngilizce)