Alparslan Türkeş

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Alparslan Türkeş (Ali Arslan Türkeş), (d. 25 Kasım 1917, Lefkoşa – ö. 4 Nisan 1997, Ankara). Türk asker ve siyaset adamı.

Nufus kaydındaki isminin Hüseyin Feyzullah olduğu iddiası yanlıştır. Bu daha sonra kendilerine siyasi bir yön katmak isteyen Arusi Şeyhi Mehmed Feyzi Efendi tarikatinin uydurmasıdır.^[1] Takma ad olarak "Alp Arslan" adını kullanmıştır. Aslen, Kafkasya'dan Pınarbaşı'nın Yukarı Köşkerli köyüne Afşarlar ile birlikte göçmüş Çerkezler'dendir. Aile daha sonra Kıbrıs'a göç etmiştir.

Başbuğ olarak adlandırılan Türkeş, aynı dönem Türk siyaset yaşamını etkileyen liderlerden biriydi. Türkeş, Kuleli Askeri Lisesi ve Harp Okulu'nu bitirdikten sonra 1944'te yüzbaşı rütbesindeyken "Turancılık" davasından yargılandı. Dava sonunda aldığı ceza 1 yıldan az olduğu için orduya tekrar dönebildi. 1948'de Harp Akademisi'ni bitirdi. 1959'da albaylığa yükseldi. 1955'te NATO nezdinde KKK temsilcisi olarak ABD'ne gönderildi. 27 Mayıs 1960 harekatının bildirisini radyodan okuduktan sonra adı sıkça duyulmaya başlandı. Bu dönemde Milli Birlik Komitesi içindeki görüş ayrılığı sonucu 13 Kasım 1960'da 13 üye ile birlikte görevinden "affedilen", siyasi tarihimizde "14'ler" olarak adlandırılan grubun lideri konumundaki Alparslan Türkeş MBK tarafından re'sen emekli ve "askeri ataşe" olarak yurtdışına sürgün edildi. Bir süre sonra Hindistan'a büyükelçi müşaviri olarak gönderildi. Sürgünde iken, MBK Başkanı Org. Cemal Gürsel 'e, Yüksek Adalet Divanı 'nda yargılanan Adnan Menderes ve arkadaşlarının idam edilmelerinin doğru olmayacağını vurgulayan ve Milli Yol dergisinde yayınlanan mektup gönderdi. İki yıl sonra 1962'de Gümülcine 'den yurda döndüğünde kendisini burada kalabalık bir "Milliyetçi topluluk" Karşıladı. Alparslan Türkeş, sürgünde olduğu dönemde 14'lerden çoğu ile sık sık bir araya gelerek dönüşten sonraki stratejisini belirleyici toplantılar yaptı. Nitekim dönüşünden hemen sonra 14'lerden Dündar Taşer, Ahmet Er, Muzaffer Özdağ, Rıfat Baykal, Mustafa Kaplan... gibi eski MBK üyeleri ile birlikte siyasi hayata atıldı ve Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi'ne (CKMP) girdi.

1965'te bu partinin başkanı oldu, parti tüzüğüne 9 Işık Doktrini kondu, Türkeş Başbuğ ilan edildi ve aynı yıl milletvekili seçildi. 6-8 Şubat 1969'da Adana il kongresinde CKMP adı Milliyetçi Hareket Partisi ve terazi olan amblemi de üç hilâl olarak değiştirildi. 1975'ten sonra koalisyon hükümetlerinde başbakan yardımcılığı görevinde bulunan Türkeş 12 Eylül darbesi'nden sonra 4,5 yıl tutuklu kaldı. 12 Eylül döneminde idam cezasıyla yargılanan Türkeş bu davadan beraet etti. 1987'de siyaset yasağının kalkmasıyla birlikte Milliyetçi Çalışma Partisi'ne (MÇP) girdi ve aynı yıl yapılan olağanüstü kongrede genel başkanlığa seçildi. 1991 genel seçimlerinde RP ile seçim ittifakı yapan MÇP lideri Türkeş yeniden parlamentoya girdi. Bu sırada 1992'de 1980 darbesi ile kapatılmış olan partilerin eski adlarını alması hakkında Siyasi Partiler Kanunu'nda yapılan değişiklikle MÇPnin ismi de MHP olarak değiştirildi.1995 genel seçimlerinde parlamento dışı kalan Türkeş, bu dönemde uzlaşmacı bir lider profili çizerek ülke siyaseti üzerinde etkili oldu. Türkeş, 9 Işık başta olmak üzere siyasi ve tarihi görüşlerini içeren kitaplar yazdı. Türk siyasi hayatının en tartışmalı liderlerinden biri olan Türkeş, 4 Nisan 1997'de geçirdiği kalp krizi sonucu Ankara'da vefat etti ve cenazesi Devlet töreni ile kaldırıldı.

[değiştir] Eserleri

• Milli Doktrin 9 Işık; Alparslan TürkeşKamer Yayınları; İstanbul, 1997.
• Dokuz Işık; Berikan Elektronik Basım Yayım;
• 9 Işık; Hamle Yayınevi; İstanbul
• Dokuz Işık ve Türkiye;Hamle Yayınevi; İstanbul
• Ülkücülük; Hamle Yayınevi; İstanbul, 1995.
• 12 Eylül Adaleti (!) : Savunma; Hamle Yayınevi; İstanbul, 1994.
• 1944 Milliyetçilik Olayı; Hamle Yayınevi;
• Modern Türkiye ; İstanbul.
• Milliyetçilik Olayları; Berikan Elektronik Basım Yayım.
• 27 Mayıs ve Gerçekler; Berikan Elektronik Basım Yayım.
• 27 Mayıs, 13 Kasım, 21 Mayıs ve Gerçekler; İstanbul, 1996.
• Ahlakçılık; Berikan Elektronik Basım Yayım.
• Etik (Ahlak Felsefesi), Etik.; Bunalımdan Çıkış Yolu; Kamer Yayınları.
• Türk Edebiyatında Anılar, İncelemeler, Tenkidler, Anı-Günce-Mektup; İstanbul, 1994.
• Bunalımdan Çıkış Yolu; Hamle Yayınevi; İstanbul, 1996.
• Dış Meselemiz; Berikan Elektronik Basım Yayım.
• İlimcilik; Berikan Elektronik Basım Yayım.
• Kahramanlık Ruhu; İstanbul, 1996.
• Temel Görüşler; Kamer Yayınları.
• Sistemler ve Öğretiler; İstanbul, 1994.
• Türkiye'nin Meseleleri; Hamle Yayınevi; İstanbul, 1996.
• Yeni Ufuklara Doğru; Kamer Yayınları.
• Sistemler ve Öğretiler; İstanbul, 1995.

Önce gelen: Zeyyat Baykara	Türkiye Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı 31 Mart 1975 - 21 Haziran 1977	Sonra gelen: Orhan Ferruh Eyüpoğlu Turan Güneş
Önce gelen: Orhan Ferruh Eyüpoğlu Turan Güneş	Türkiye Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı 11 Temmuz 1977 - 5 Ocak 1978	Sonra gelen: Orhan Ferruh Eyüpoğlu Turhan Feyzioglu Mehmet Faruk Sükan

[değiştir] Kaynakça

• Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Enstitüsü

[değiştir] Notlar

1. ↑ Şahinlerin Dansı - Hulusi Turgut, sf.4,8

 g·t·d 

41. Hükümet - 5. Demirel, 2. MC Hükümeti (21 Temmuz 1977 - 5 Ocak 1978)

Başbakan: Süleyman Demirel
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı: Necmettin Erbakan · Alparslan Türkeş
Devlet Bakanı: Sadi Somuncuoğlu · Süleyman Arif Emre · Ali Şevki Erek · Seyfi Öztürk
Gençlik ve Spor Bakanı: Önol Şakar · Mehmet Selahattin Kılıç · Ali Şevki Erek · Gümrük ve Tekel Bakanı: Gün Sazak · Adalet Bakanı: Necmettin Cevheri · Milli Savunma Bakanı: Nevzat Cihat Bilgehan · Sadettin Bilgiç · Turhan Kapanlı · İçişleri Bakanı: Korkut Özal · Dışişleri Bakanı: İhsan Sabri Çağlayangil · Maliye Bakanı: Nevzat Cihat Bilgehan · Milli Eğitim Bakanı: Nahit Menteşe · İmar ve İskan Bakanı: Mehmet Recai Kutan · Bayındırlık Bakanı: Mehmet Selahattin Kılıç · Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı : Cengiz Gökçek · Ulaştırma Bakanı: Yılmaz Ergenekon · Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı: Fehim Adak · Köyişleri ve Kooperatifler Bakanı: Turgut Yücel · Çalışma Bakanı: Fehmi Cumalıoğlu · Sosyal Güvenlik Bakanı: Mehmet İlhami Ertem · Turhan Kapanlı · Mehmet Selahattin Kılıç · Ticaret Bakanı: Agah Oktay Güner · Sanayi ve Teknoloji Bakanı: Oğuzhan Asiltürk · Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı: Kamran İnan · Kültür Bakanı: Avni Akyol · Turizm ve Tanıtma Bakanı: İskender Cenap Ege · Orman Bakanı: Sabahattin Savcı