Web accessibility
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
- บทความนี้มีชื่อเป็นภาษาอังกฤษ เนื่องจากยังไม่มีชื่อภาษาไทยที่กระชับหรือเหมาะสม ไม่รู้วิธีอ่านในภาษาไทย หรือต้องการคงชื่อเฉพาะไว้ตามต้นฉบับ
Web accessibility หมายถึงหลักการในการสร้างเว็บไซต์ ให้สามารถเข้าถึงได้โดยผู้ใช้ใดๆ โดยอุปกรณ์ใดๆ ไม่เว้นแม้แต่เว็บเบราว์เซอร์ และไม่มีข้อจำกัดด้านความพิการทางร่างกายเช่นความพิการในด้านการมองเห็นหรือด้านการได้ยิน
การออกแบบเว็บไซต์โดยคำนึงถึง Web accessibility มักจะทำให้ได้ผลบวกในด้านการเข้าถึงใดๆ โดยใครก็ตาม ไม่เว้นแม้แต่บอตสำหรับเครื่องมือค้นหาข้อมูลบนอินเทอร์เน็ต
สารบัญ |
[แก้] เทคโนโลยี
[แก้] เครื่องมือในการเข้าถึง
เว็บเบราว์เซอร์ บนคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลเป็นเครื่องมือในการเข้าถึงที่สำคัญที่สุด แต่เว็บเบราว์เซอร์บนคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลไม่ใช่สิ่งเดียวที่มีความสามารถเข้าถึงเว็บไซต์ ในขณะเดียวกันผู้ใช้ที่เข้าถึงเว็บไซต์ด้วยเครื่องมืออย่าง โทรศัพท์มือถือ หรือ PDA ก็มีให้เห็นโดยทั่วไป ในขณะเดียวกันการเข้าถึงเว็บไซต์ของบอตต่างๆ จะเปรียบเสมือนการเข้าสู่เว็บไซต์โดยการใช้เบราว์เซอร์ตัวอักษร ซึ่งในปัจจุบันยังถูกใช้โดยคนหลายกลุ่ม
[แก้] เครื่องมือช่วยเหลือ
นอกจากเครื่องมือในการเข้าถึงแล้ว ยังมีเครื่องมือช่วยเหลือการเข้าถึงสู่คอมพิวเตอร์ เทคโนโลยีดังกล่าวจะมีส่วนช่วยผู้ที่มีความพิการต่างๆ ให้เข้าถึงเว็บไซต์ได้ ตัวอย่างเช่น
- ซอฟต์แวร์จำแนกเสียง (Speech Recognition) จะมีส่วนช่วยให้ผู้ใช้ที่มีความพิการในด้านการใช้งานเมาส์หรือคีย์บอร์ด
- ซอฟต์แวร์ขยายภาพ (Screen Magnification) จะมีส่วนช่วยให้ผู้ที่มีความบกพร่องในระยะการมองเห็น
- ซอฟต์แวร์ในการอ่านเนื้อหาบนจอ (Screen Reader) จะมีส่วนช่วยอย่างสูงสำหรับผู้ที่มีความพิการทางด้านการมองเห็น โดยจะทำการเก็บการกระทำต่างๆ ที่เกิดขึ้นบนหน้าจอแสดงออกด้วยทางใดทางหนึ่งให้แก่ผู้ใช้ได้รับรู้
- ซอฟต์แวร์ช่วยแปล (Translation Software) จะช่วยในการเข้าถึงแก่บุคคลใดๆ ที่มีปัญหาด้านการรับรู้ทางภาษา
ซอฟต์แวร์ที่ทำการแปลงข้อมูลจากทางหนึ่งไปอีกทางหนึ่ง จะถูกเรียกว่า Machine-Translation Software ตัวอย่างเช่นบริการ Babelfish ของ AltaVista ที่ทำการแปลงจากภาษาหนึ่งเป็นอีกภาษาหนึ่ง ถือเป็น Machine Translation รูปแบบหนึ่งด้วยเช่นกัน
[แก้] เครื่องมือช่วยเหลือที่รองรับภาษาไทย
สมาคมคนตาบอดแห่งประเทศไทย ได้ทำการช่วยพัฒนาโปรแกรม JAWS ซึ่งเป็นซอฟต์แวร์ในการอ่านเนื้อหาบนจอให้สามารถใช้งานภาษาไทยได้ และอีกโปรแกรมหนึ่งที่เป็นที่นิยมใช้กันอย่างกว้างขวางในหมู่คนตาบอด มีชื่อว่าโปรแกรมตาทิพย์ (PPA Tatip)
อีกทั้ง ยังมีเบราว์เซอร์สำหรับอ่านข้อมูลบนเว็บไซต์ให้ออกมาในรูปแบบของเสียง เช่นโปรแกรม Homepage Reader ซึ่งสนับสนุนการใช้งานภาษาไทย
[แก้] หลักการการในออกแบบเว็บไซต์
World Wide Web Consortium (W3C) ได้ออกหลักการในการออกแบบเว็บไซต์เมื่อปี 1999 โดยใช้ชื่อว่า Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 1.0 โดยมีหลักการโดยสรุปไว้ดังนี้
- ให้สร้าง "ตัวทดแทน" สำหรับคอนเทนท์ทางด้านกายภาพเสมอ หมายถึงการใส่ข้อความใดๆ ที่มีความหมายเดียวกันกับรูปภาพ เพื่อให้ผู้ใช้ที่มีความพิการทางด้านการมองเห็น สามารถรับรู้ถึงข้อมูลดังกล่าวได้
- อย่าพึ่งเพียงแค่สี เครื่องมือในการอ่านข้อมูลบนจอ ไม่มีความสามารถในการแสดงสีออกมาให้แก่ผูู้มีความพิการทางสายตา หรือในกรณีของผู้ใช้คอมพิวเตอร์บางส่วน การใช้งานสีที่มีความใกล้กันกับพื้นหลังจนเกินไป จะทำให้ไม่สามารถแสดงผลดังกล่าวออกทางจอภาพได้
- ใช้ Stylesheet และจัดรูปแบบให้ถูกต้อง การจัดรูปแบบอย่างผิดๆ เช่นการใช้งานตารางเพื่อการกำหนดพื้นที่บนหน้า ทำให้ผู้ใช้เครื่องมือใดๆ มีความยากลำบากในการเข้าถึงเนื้อหาของข้อความ
- บ่งบอกถึงภาษาที่ใช้ เครื่องมือต่างๆ ไม่สามารถตรวจสอบภาษาที่ถูกต้องหนึ่งร้อยเปอร์เซ็นต์ได้ด้วยตนเอง ดังนั้นการบ่งบอกถึงภาษาจึงมีความสำคัญ ในกรณีนี้ เป็นหน้าที่ของผู้พัฒนาเว็บไซต์ที่จะพัฒนาให้ถูกต้อง
- ใช้ตารางให้ถูกวิธี การใช้ตารางแบบผิดๆ (แม้แต่การนำไปใช้ในการจัดรูปแบบ) จะสร้างความลำบากให้แก่ผู้ใช้ที่ใช้ซอฟต์แวร์ในการอ่านหน้าจอ ที่มีความสามารถในการค้นหาตามช่องต่างๆ ของตาราง
- ให้มั่นใจว่ามีแต่แทนสำหรับเทคโนโลยีใหม่ที่ใช้ การใช้เทคโนโลยีใหม่อย่าง AJAX จะทำให้เบราว์เซอร์เก่าไม่สามารถเข้าถึงเว็บไซต์ต่างๆ ได้อย่างที่ควรจะเป็น
- ให้ผู้ใช้สามารถควบคุมเวลาของวัตถุใดๆ การทำตัววิ่ง หรือหน้าที่มีการอัพเดทตลอดเวลา โดยไม่มีการหยุด จะเป็นการทำลายความสามารถในการเข้าถึงของผู้ที่ไม่มีความสามารถในการอ่านข้อความบางอย่างในเวลาอันรวดเร็วได้ ทั้งนี้รวมถึงโปรแกรมอ่านหน้าจอที่ต้องใช้เวลาในการประมวลผลและค้นหา
- ผู้ใช้ต้องมีความสามารถในการควบคุมวัตถุใดๆ ที่มีหน้าตาโต้ตอบเป็นของตัวเอง
- อย่ายึดติดกับอุปกรณ์ใดอุปกรณ์หนึ่ง
- ใช้การแก้ไขปัญหาชั่วคราว
- สร้างเว็บไซต์ตามคำแนะนำของ W3C
- บอกถึงขอบเขตของบริบทและเป้าหมายของข้อมูล
- บอกส่วนของการเข้าถึงให้เด่นชัด
- ให้เอกสารนั้นชัดเจนและง่าย
ในขณะที่หลักการฉบับแรกถูกใช้งานอยู่ หลักการฉบับที่สอง (WCAG 2.0) ก็กำลังถูกร่างอยู่ในปัจจุบัน ในขณะเดียวกัน ร่างฉบับดังกล่าวได้รับข้อติเป็นจำนวนหนึ่งว่าเป็นการพัฒนาถอยหลัง
[แก้] ลิงก์ภายนอก
 |
Web accessibility เป็นบทความเกี่ยวกับ คอมพิวเตอร์ อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ หรือ เครือข่าย ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น |
