Sheriati

Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lirë

Sheriati është përmbledhej e ligjeve fetare dhe shtetëror të fesë Islame që praktikohen në Shtete Islamike si Iran, Irak, Arabi Saudite etj.). Përmbledhjen e parë të këtyre ligjeve e ka bërë Esh-Shafiu. Kjo përmbledhje e ligjeve në shtete islamike shërben si kushtetuta në shtete e sistemeve tjera.

[redaktoni] Pak histori

Me qëllim të krijimit të një ligji në tokat e suduara nga muslimanët në fillim të krijimit të fesë Islame. Muhameti profet i muslimanëve dhe juristët Arabë vendosën të përpilojnë Të Drejten e Sheriatit. Kjo një njëren anë ishte si kundërpërgjegje e Të Drejtës Romake në bazë të së cilës deri në atë kohë në pjesën ku kishte sunduar Perandoria Romake dhe ajo Bizantine përdorej si bazë e Ligjëvënjes.

Historiku i së drejës së Sheriait sipas historianve Islam ndahet në disa periudha duke filluar nga Periudha e Legjislacionit Islam si periudhë fillestare e krijimit të së drejtës së Sheriatit. Në faktë vetë Muhameti kishte paralajmruar bashkëputorët e tij dhe besimtarët në Kuran për nevojen e krijimit të së drejtes së Sheriatit. Kjo periudhë ndahet në dy pjesë, atë të Mekës dhe të Medinës. Në Mekë ligjet dhe dispozitat e nxjerruar kishin të bënin me besimin, të drejtat mbi fenë, forcimin e fesë, çështjet morale, kushtet jetësore të muslimanëve të parë, sferën private të jetës së individit. Përpilimi dhe nxjerrja e këtyre rregulloreve në Mekë ka zgjatur 12 vjetë dhe pesë muaj.Në Medinë karakterizohen me ligje dhe dispozita që rregullojnë marrëdhëniet në mes individëve dhe shoqërisë të cilat karakterizohen me sanksionimin nga pushteti publik, formimin e entitetit shoqëroro-juridik, konstituimin e pushtetit, që është gjëja më e rëndësishme e kësaj periudhe, kur është bërë nxjerrja e kushtetutës, që njihet si kushtetuta e qytetit-shtetit të Medinës, Kushtetuta e Medinës (arabisht Sahifetun). Kjo pjesë e Periudhës Legjistative Islame ka zgjatur 10 vjetë dhe në këtë kohë janë nxjerrur 52 nene ndër të cilat 27 prej tyre kishin të bënin me pjestarë të besimeve tjera. Periudhat tjera të plotësimit dhe aktualizimit të Sheriatt kanë qenë: Periudha e katër udhëheqësve të parë ndër besimtaret e njohur si periudha e katër halifëve; Periudha e shkollave juridike që karekterizohet me themelimin e shkollave juridike islame në teritoret Islame. Periudha klasike e shkollave juridike islame; Periudha e rrumbullakimit të interpretimit të së drejtës.; Periudha e pasimit të shkollave juridike islame.; Periudha e recepcionimit të drejtave të huaja dhe përpjekjeve për ripërtëritjen e mendimeve juridike Islame.; Periudha e së drejtës së Sheriatit në periudhën Osmane.