Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Z Wikipedii

	Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
(Colitis ulcerosa)
ICD-10:	K51
K51.0 Wrzodziejące (przewlekłe) zapalenie jelita cienkiego i grubego
K51.1 Wrzodziejące (przewlekłe) zapalenie jelita krętego i grubego
K51.2 Wrzodziejące (przewlekłe) zapalenie prostnicy
K51.3 Wrzodziejące (przewlekłe) zapalenie prostnicy i esicy
K51.4 Rzekoma polipowatość jelita grubego
K51.5 Śluzowe zapalenie prostnicy i okrężnicy
K51.6 {{{X.6}}}
K51.7 {{{X.7}}}
K51.8 Inne wrzodziejące zapalenie jelita grubego
K51.9 Wrzodziejące zapalenie jelita grubego, nieokreślone

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (łac. colitis ulcerosa, używany jest również skrót nazwy łacińskiej CU) - jest to przewlekły proces zapalny błony śluzowej odbytu i jelita grubego, o nieznanej etiologii.

Spis treści 1 Epidemiologia 2 Etiopatogeneza 3 Objawy 4 Diagnostyka 5 Przebieg choroby 6 Powikłania 7 Leczenie 8 Zobacz też 9 Linki zewnętrzne

[edytuj] Epidemiologia

Choroba jest znacznie częstsza u rasy białej (Europa, Ameryka Północna). Zapadalność w Europie - 10/100000/rok. Szczyt zachorowalności przypada na wiek 20-40 lat. Obserwuje się rodzinne występowanie - w około 6-7 % przypadków.

[edytuj] Etiopatogeneza

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego jest nieswoistą chorobą zapalną jelit o niewyjaśnionej etiologii. Pewny wpływ na rozwój schorzenia mają czynniki:

• genetyczne - świadczy o tym rodzinne występowanie. Ustalono kilka genów podatności na zachorowanie - leżą one na chromosomach 3, 7, 12 i 16.
• środowiskowe - flora bakteryjna u osób chorych na colitis ulcerosa różni się jakościowo i ilościowo od flory występującej u osób zdrowych. Szczególny wpływ mają niektóre szczepy Escherichia coli i Bacteroides vulgatus. Osoby z wyciętym wyrostkiem robaczkowym rzadziej chorują. W ostatnich latach pojawiły się doniesienia o zwiększonym ryzyku zachorowania u osób, które nie palą bądź zaprzestały palenia papierosów.
• immunologiczne - wzmożona aktywacja limfocytów T CD4+. Wytwarzają one większe ilości cytokin, od których zależy dalszy przebieg odpowiedzi immunologicznej. Dominuje subpopulacja limfocytów Th2, produkujących interleukiny (IL) 4, 5, 6, 10 (odpowiadają za typ humoralny odpowiedzi ze zwiększoną syntezą przeciwciał).

Szczególnie zły wpływ mają cytokiny prozapalne - TNF-α, IL-1β, IL-8, IL-12. W colitis ulcerosa są one w przewadze nad cytokinami o działaniu przeciwzapalnym - IL-1ra, IL-4, IL-10, IL13.

Innymi mediatorami zapalenia w jelitach są leukotrieny (zwłaszcza leukotrien B4), czynnik aktywujący płytki (PAF) oraz rodniki tlenowe. Wszystkie one podtrzymują proces zapalny.

[edytuj] Objawy

Główne objawy mogące wskazywać na wrzodziejące zapalenie jelita grubego to:

• bóle brzucha
• długotrwałe biegunki i/lub zaparcia (czasem występują naprzemiennie)
• biegunki z dużą ilością śluzu i krwi
• osłabienie, utrata wagi
• aftowe zapalenie błony śluzowej jamy ustnej

Czasem występują również objawy pozajelitowe, np. oczne, stawowe (zapalenie stawów), skórne (piodermia zgorzelinowa, rumień guzowaty),

[edytuj] Diagnostyka

W diagnostyce wrzodziejącego zapalenia jelita grubego znaczenie mają:

• badania krwi - spadek wartości HGB, poziomu żelaza i białka, podwyższony wskaźnik OB
• badanie kału - umożliwia wykrycie drobnych krwawień z przewodu pokarmowego (krew utajona), wykluczenie biegunki bakteryjnej
• badania endoskopowe jelita grubego - rektoskopia, kolonoskopia, z pobraniem wycinków do badań histopatologicznych
• inne badania - wlew kontrastowy jelita grubego, USG, RTG jamy brzusznej,

[edytuj] Przebieg choroby

Choroba charakteryzuje się występowaniem zaostrzeń i okresów remisji o różnym okresie trwania. Najczęściej obejmuje końcową (lewą) część jelita grubego - odbytnicę (która zajęta jest w prawie 100% przypadków), esicę, okrężnicę zstępującą, zagięcie śledzionowe. Rzadziej zajmuje całe jelito grube, aż do zastawki krętniczo-kątniczej. Nigdy nie dotyka bezpośrednio jelita cienkiego. Jedynym objawem może być tzw. backwash ileitis, który występuje w momencie zajęcia jelita grubego na całej długości wraz z zastawką kretniczo-katniczą, która staje się niewydolna i przepuszcza mediatory procesu zapalnego w kierunku końcowych odcinków jelita krętego. W odróżnieniu od choroby Leśniowskiego-Crohna we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego istniej znacznie mniejsza tendencja do powstawania przetok okołoodbytniczych i perforacji jelit. Występuje natomiast większe prawdopodobieństwo powstania raka jelita grubego. Skłania to do wykonywania regularnych kolonoskopii diagnostycznych u osób długotrwale chorujących na wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

[edytuj] Powikłania

• toksyczne rozdęcie okrężnicy (megacolon toxicum),
• perforacja jelita grubego
• rak jelita grubego
• niewydolność wątroby (która może być także spowodowana długotrwałym przyjmowaniem leków stosowanych w CU),
• stwardniające zapalenie dróg żółciowych,
• kamica żółciowa,
• osteoporoza.

[edytuj] Leczenie

Strategie leczenia możemy podzielić na leczenie zachowawcze (farmakologiczne) i radykalne (chirurgiczne).

W leczeniu w okresach remisji zazwyczaj wystarczające jest przestrzeganie diety ubogoresztkowej i podawanie sulfasalazyny lub jej pochodnych. Głównymi zasadami diety w CU jest ograniczenie do minimum spożywania błonnika, unikanie potraw wzdymających (warzywa kapustne i strączkowe, napoje gazowane), alkoholu, ostrych przypraw, potraw smażonych. U wielu pacjentów zaostrzenia mogą powodować również produkty mleczne, jednak nie jest to regułą. Zalecane jest również unikanie nadmiernego stresu, który często jest bezpośrednią przyczyną nagłych zaostrzeń choroby.

W leczeniu zaostrzeń stosuje się wlewy doodbytnicze i dożylne glikokortykosteroidów, metronidazol, kwas 5-aminosalicylowy (mesalazynę), sulfasalazynę.

W ciężkich zaostrzeniach choroby, gdy mimo stosowania całkowitego żywienia pozajelitowego, wlewów dożylnych i doodbytniczych glikokortykosteroidów oraz podawania metronidazolu, nie można zatrzymać postępu choroby a utrata krwi, elektrolitów i białka jest znaczna, wykonuje się resekcję zajętych fragmentów, hemikolektomię lewostronną lub całkowitą kolektomię. Najczęściej konieczne jest wtedy wykonanie stomii.

U dużej części pacjentów całkowite usunięcie jelita grubego zahamowuje również objawy pozajelitowe.

[edytuj] Zobacz też

• Choroba Leśniowskiego-Crohna
• zespół jelita drażliwego
• rzekomobłoniaste zapalenie jelit
• polipowatość rodzinna

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Forum dla osób chorych na chorobę Leśniowskiego-Crohna oraz colitis ulcerosa
• Prywatna strona na temat nieswoistych zapaleń jelita grubego
• Dieta przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego

Przeczytaj też zastrzeżenia dotyczące pojęć medycznych na Wikipedii! Wikipedia:Wikiprojekt Nauki medyczne • Portal:Nauki medyczne