Wedanta
Z Wikipedii
Wedanta, sanskr. vedānta (dosł. koniec Wed, co niekiedy (w tzw. neo-wedancie) bywa interpretowane) – jeden z nurtów klasycznej filozofii indyjskiej, zaliczany do tzw. sześciu ortodoksyjnych systemów (sad-darśana), opierający sie na interpretacji myśli Upaniszad oraz Bhagawad Gity w świetle Wedanta-sutry autorstwa Badarajany. Komentowanie "Trojakiej Podstawy" ma być wyróżnikiem filozofów wedanty, faktycznie tylko niektórzy (najwybitniejsi) z nich komentowali wszystkie te teksty, a późniejsi filozofowie
Niekiedy (zdecydowanie niesłusznie) utożsamia się wedantę z jednym z jej kierunków, adwajtą i twierdzi, że wedanta głosi monizm, uznaje wielość rzeczy za iluzje, naucza tezy o jedności atmana (dusza jednostkowa) i brahmana (Absolutu, "duszy" świata). Trzeba pamiętać, że tezy te odnoszą się tylko do niektórych szkół w obrębie wedanty.
Wedanta nie jest jednym systemem filozoficznym, ale nurtem obejmującym wiele systemów, spośród których jedne były monistyczne (jak różne kierunki adwajty), inne pluralistyczne monizujące (jak wisisztadwajta Ramanudzi), inne skrajnie pluralistyczne (jak dwajta Madhwy).
Główni przedstawiciele:
- Badarajana
- adwajta
- Gaudapada
- Mandana Miśra
- Śankara
- Sureśwara
- Waciaspati Miśra
- Madhusudana Saraswati
- inne kierunki i szkoły
- Madhawa
- neo-wedanta
- Ram Mohun Roy
- Dayananda Saraswati
- Ramakrishna
- Vivekananda
- współcześni wedantyści
- Ramana Maharshi
- Nisargadatta Maharaj
- Swâmi Prajnânpâd
- Bhaktivedanta Swami
- bliscy wedancie współcześni filozofowie indyjscy
- Aurobindo Ghose
- Nikunda Vihari Bannerjee
- Sarvepalli Radhakrishnan