Wada serca
Z Wikipedii
Wada serca (łac. vitium cordis) - wrodzona lub nabyta nieprawidłowość anatomiczna budowy serca, polegająca na obecności nieprawidłowych połączeń pomiędzy jamami serca lub/i dużymi naczyniami bezpośrednio do nich uchodzących, albo/i na nieprawidłowej budowie i funkcji zastawek serca.
Powyższa definicja jest "klasycznym" określeniem tego stanu, funkcjonującym w polskim (a także niemieckim) piśmiennictwie medycznym. W literaturze anglosaskiej ogólniejsze pojęcie "wady serca" zastąpiono określeniem ang. congenital heart defect lub congenital heart faliure, odnoszącym się tylko do wrodzonych nieprawidłowości budowy anatomicznej serca i dużych naczyń.
Spis treści |
[edytuj] Nazewnictwo i podziały wad serca
Zasadniczym podziałem wad serca jest podział na:
- wady serca wrodzone (łac. vitia cordis congenitia)
- wady serca nabyte (łac. vitia cordis acquisitia)
Wady nabyte są wadami zastawkowymi, wady wrodzone zwykle dotyczą innych struktur serca, a stosunkowo rzadko zastawek.
Wady zastawkowe dzieli się na:
- wady zastawkowe proste (łac. vitia cordis simplices)
- niedomykalności (łac. insufficientiae)
- zwężenia (łac. stenoses)
- wady zastawkowe złożone (łac. vitia cordis compositae): niedomykalność ze zwężeniem w jednej zastawce
- wady zastawkowe kombinowane (łac. vitia cordis combinatae): wada dotycząca dwóch różnych zastawek
Ponadto wady zastawkowe serca można podzielić na:
- wady organiczne: związane z obecnością zmian patologicznych w obrębie zastawek lub w aparacie ścięgnistym zastawek (mogą być to zwężenia lub niedomykalności)
- wady czynnościowe: wtórnie wywołane skutkami nieprawidłowej pracy serca (rozszerzenie pierścienia ścięgnistego zastawki w wyniku przerostu serca) lub nieprawidłowa funkcją mięśni brodawkowatych.
- Coraz częściej, szczególnie w medycynie anglosaskiej, nazwy łacińskie czy w języku ojczystym są zastępowane przez nazwy w języku angielskim, głównie skróty nazw angielskich.
[edytuj] Nabyte wady serca
[edytuj] Przyczyny
Nabyte wady serca są najczęściej skutkiem przebytego zapalenia wsierdzia w wyniku choroby reumatycznej. Rzadszymi przyczynami nabytych wad zastawkowych są: bakteryjne zapalenia wsierdzia, zapalenie wsierdzia w przebiegu tocznia rumieniowatego (zapalenie typu Libmana-Sachsa). Częstą przyczyną niezapalną niedomykalności, a później zwężenia zastawki mitralnej jest idiopatyczne wapnienie pierścienia ścięgnistego tej zastawki (u chorych z nadciśnieniem tętniczym). Niedomykalność zastawki mitralnej może być także związana z dysfunkcją mięsni brodawkowatych lewej komory serca, np. w przebiegu choroby niedokrwiennej serca, co objawia się zespołem wypadania płatka zastawki mitralnej.
Zapalenie reumatyczne wsierdzia najczęściej dotyczy lewej komory serca, stąd nabyte wady serca zwykle obejmują zastawkę dwudzielną lub półksiężycowatą aorty. Zastawki prawego serca rzadko są miejscem powstania organicznych wad nabytych, z wyjątkiem zapalenia w przebiegu tocznia rumieniowatego.
Natomiast czynnościowe wady nabyte serca powstające w przebiegu przerostu serca, wynikają ze zmiany konfiguracji serca w przebiegu nadciśnienia w tętnicach dużego układu krążenia lub tętnicach płucnych (małego układu krążenia). Skutkiem tego jest rozszerzenie pierścieni ścięgnistych zastawek i powstanie niewydolności zastawki („rozejście się” płatków zastawek).
[edytuj] Najczęściej występujące nabyte wady serca:
- niedomykalność zastawki mitralnej (dwudzielnej) (łac. insufficientia valvae mitralis) i jej szczególna postać:
- zespół wypadania płatka zastawki mitralnej
- zwężenie zastawki mitralnej (dwudzielnej) (łac. stenosis ostii venosi sinistri)
- zwężenie zastawki aortalnej (łac. stenosis ostii arteriosi sinistri)
- niedomykalność zastawki aortalnej (łac. insuficientia valvae semilunaris aortae)
- niedomykalność zastawki trójdzielnej (łac. insufficientia valvae tricuspidalis cordis)
[edytuj] Patofizjologia i następstwa nabytych wad serca
[edytuj] Wrodzone wady serca
[edytuj] Przyczyny
W krajach europejskich wrodzone wady serca są rozpoznawane u ok 0.8 - 1% żywo urodzonych noworodków. W większości przypadków przyczyna powstania wrodzonej wady serca jest nieznana. Istnieją pewne predyspozycje genetyczne które wykazano w trisomiach chromosomów: 21 (zespół Downa), 13 (zespół Pätau) i 18 (zespół Edwardsa). Wrodzone wady serca również częściej wystepują u dzieci z innymi zespołami wrodzonymi, jak np. Noonana, Alagille oraz Marfana. Wrodzone wady serca pojawiają się u często u noworodków, których matki w pierwszym trymestrze ciąży chorowały na niektóre choroby wirusowe, zwłaszcza na różyczkę (łac. rubeolla), stosowały niektóre leki (hydantoina, sole litu, talidomid) lub nadużywały alkoholu.
[edytuj] Najczęściej spotykane wrodzone wady serca:
- ubytek przegrody międzykomorowej (łac. defectus septi interventricularis, ang. ventricular septal defect VSD)
- ubytek przegrody międzyprzedsionkowej (łac. defectus septi interatrialis, ang. atrial septal defect ASD)
- ubytek w przegrodzie przedsionkowo-komorowej (łac. defectus septi atrioventricularis, ang. atrioventricular septal defect AVSD)
- przetrwały przewód tętniczy Botalla (ang. PDA)
- koarktacja aorty
- nad więzadłem tętniczym
- pod więzadłem tętniczym
- tetralogia Fallota
- pentalogia Fallota (tzw. skorygowana tetralogia Fallota)
- przełożenie głównych naczyń
- wspólny pień tętniczy
- zespół Eisenmengera
- zarośnięcie zastawki trójdzielnej (łac. atresia valvae tricuspidalis)
[edytuj] Patofizjologia i następstwa wrodzonych wad serca
Ze względu na wpływ na utlenowanie krwi, wady dzieli się na wczesnosinicze, późnosinicze i niesinicze.
Obecność sinicy (łac. cyanosis) jako objawu wady serca związana jest z dużą domieszką w krwi tętniczej hemoglobiny nieutlenowanej. Ilość tej hemoglobiny i nasilenie sinicy zależą od wielkości przepływu krwi żylnej do tętnic dużego układu krążenia, z pominięciem płuc.
Wady wczesnosinicze są takimi wadami, w których od początku życia pozapłodowego występuje przeciek prawo-lewy (z prawego serca do lewego serca). Do wad takich należą np.: tetralogia Fallota, przełożenie dużych naczyń, wspólny pień tętniczy.
Wadami późnosiniczymi są takie wady w których początkowo występuje przeciek lewo-prawy (z "wysokociśnieniowej" komory lewej do "niskociśnieniowego" serca prawego), a następnie - wyniku przerostu nadmiernie obciążonego mięśnia komory prawej dochodzi do zmiany gradientu ciśnień w jamach serca i odwrócenia przecieku na prawo-lewy. Do wad takich należą: ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej, ubytek w przegrodzie międzykomorowej, przetrwały przewód tętniczy.
[edytuj] Leczenie wad serca
Wady serca leczy się za pomocą metod chirurgicznych. Korekcja ma na celu przywrócenia prawidłowego przepływu krwi i warunków hemodynamicznych w sercu. W wypadku wad zastawkowych wszczepiane są sztuczne zastawki serca (obecnie najczęściej pochodzenia zwierzęcego). Istotnym jest aby korekcję kardiochirurgiczną wykonać przed rozwojem wtórnego nadciśnienia płucnego (reakcja Eisenmengera). Istota problemu polega na tym, że podwyższenie ciśnienia krwi w krążeniu małym wywołuje nieodwracalne zmiany przerostowe w ścianie naczyń płucnych, w wyniku których dochodzi do upośledzenia dyfuzji gazów w płucach. Celem oceny stany naczyń płucnych w niektórych pediatrycznych ośrodkach kardiochirurgicznych wykonuje się diagnostyczną oligobiopsję płuca oraz pomiary morfometryczne grubości naczyń płucnych.
Niekiedy można zastosować także przezskórne, a nawet wewnątrzmaciczne leczenie niektórych wad serca.
 |
Przeczytaj też zastrzeżenia dotyczące pojęć medycznych na Wikipedii! Wikipedia:Wikiprojekt Nauki medyczne • Portal:Nauki medyczne |
|
