Tomasz Rogala
Z Wikipedii
Tomasz Rogala ur. 21 grudnia 1860 r. w Wielu. Był starszym bratem znanego działacza kaszubskiego Wincentego Rogali, jeden z przywódców ruchu młodokaszubskiego na przełomie XIX i XX wieku.
Do 20 roku życia mieszkał i pracował przy gospodarstwie ojca, jednocześnie ucząc się i kształcąc. W Berlinie odbył służbę wojskową w kawalerii.
Po powrocie z wojska próbował utrzymać się na gospodarce, jednak ówczesna restrykcyjna względem Kaszubów polityka Cesarstwa Niemieckiego zmusiła go do sprzedania ziemi. Za zarobkiem wyjechał wpierw do Prus Wschodnich, a następnie do Berlina, gdzie terminował jako szewc. W 1902 roku przeniósł się do Kościerzyny, gdzie założył warsztat szewski.
Był członkiem wielu towarzystw patriotycznych; brał również udział w organizowaniu strajku szkolnego w 1906 r. Po zakończeniu I wojny światowej wraz z Antonim Abrahamem i doktorem Majewskim zostali oddelegowani na konferencję pokojową w Wersalu w 1919 roku, gdzie domagali się przyłączenie Kaszub do Polski. Wyprawa ta obrosła wieloma legendami; m. in. dowodem polskości ziem kaszubskich była książka telefoniczna Kościerzyny.
W dwudziestoleciu międzywojennym brał czynny udział w organizowaniu życia społecznego na ziemiach kaszubskich, skłaniając się ku myślom Romana Dmowskiego.
W czasie II wojny światowej został aresztowany z całą rodziną. Jego syn - Władysław został wtedy rozstrzelany. Po wojnie wrócił do Kościerzyny, gdzie zmarł.
[edytuj] Odznaczenia
- Krzyż Orderu Odrodzenia Polski
[edytuj] Bibliografia przedmiotowa
- J. Borzyszkowski, Wielewskie góry, Gdańsk 1986, wyd I.
- R. Ostrowska, I. Trojanowska, Bedeker kaszubski, Gdańsk 1978, wyd. III.
