Szamotuły
Z Wikipedii
Współrzędne: 52°36' N 016°35' E
Szamotuły | |||
|
|||
Województwo | wielkopolskie | ||
Powiat | szamotulski | ||
Gmina - rodzaj |
Szamotuły miejsko-wiejska |
||
Burmistrz | Jacek Grabowski | ||
Powierzchnia | 10,11 km² | ||
Położenie | 52° 36' N 16° 35' E |
||
Liczba mieszkańców (2005) - liczba ludności - gęstość |
18 778 1857,4 os./km² |
||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
61 | ||
Kod pocztowy | 64-500 | ||
TERC10 (TERYT) |
4303924074 | ||
Urząd miejski3
ul. Dworcowa 2664-500 Szamotuły tel. 61 292-05-34; faks 61 292-00-72 (e-mail) |
|||
Strona internetowa miasta |
Szamotuły – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, położone jest w dorzeczu dolnej Warty nad rzeką Samą, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Szamotuły. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego. Leży około 35 km na północny zachód od Poznania.
Według danych z 31 grudnia 2005, miasto miało 18 778 mieszkańców.
- mężczyźni: 8882
- kobiety: 9896
- gęstość zaludnienia:1857,4 os./km²
Miasto jest ważnym węzłem drogowym. Krzyżują się tu drogi z Obornik, Poznania, Pniew, Międzychodu i Czarnkowa. Przez Szamotuły biegnie linia kolejowa z Poznania do Szczecina i nieczynna linia do Międzychodu.
Spis treści |
[edytuj] Gospodarka
W mieście dominuje gospodarka rolno-przemysłowa. Wiąże się to z bogatą bazą surowcową w okolicy. Funkcjonują tutaj zakłady z branży spożywczej, przedsiębiorstwa produkujące na potrzeby rolnictwa oraz zakłady meblarskie.
[edytuj] Kultura i oświata
Szamotuły posiadają tradycje kulturalno-oświatowe i folklorystycznyme. Folklor szamotulski, stroje, tradycje, melodie i przyśpiewki kultywują kapele Łed Szczuczyna, Zespół Folklorystyczny Szamotyły oraz zespół Małe Szamotuły. Miasto jest siedzibą wielu placówek kulturalnych (Szamotulski Ośrodek Kultury, Biblioteka Publiczna, Muzeum Zamek Górków z bogatą kolekcją ikon, Szkoła Muzyczna i Ognisko Muzyczne).
[edytuj] Sport
W 1649 r. powstało tu Bractwo Kurkowe, w II połowie XIX w. – gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego Sokół, a w 1922 r. – Szamotulski Klub Sportowy, który pod nazwą Sparta Szamotuły działa do dziś z sekcją piłki nożnej. Klub Sparta wykorzystuje obiekty Szamotulskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji (m.in. 2 boiska piłkarskie, płyta treningowa, hala Wacław, basen kąpielowy, kryta pływalnia i korty tenisowe). W Szamotułach działa też jedna z najlepszych szkółek piłkarskich w Polsce MSP Szamotuły. W lipcu 2006 w mieście odbywały się mecze fazy grupowej Mistrzostw Europy U-19 w piłce nożnej. W Szamotulach jest też jeden z najlepszych dziecięcych klubów sportowych: MKS Szmotuły oraz troszke słabsza seniorowska Sparta Szamotuły.
[edytuj] Turystyka
Szamotuły posiadają zabytki takie jak Zamek Górków, Baszta Halszki, kościół kolegiacki, zespół poklasztorny z kościołem św. Krzyża.
[edytuj] Historia
- XI w. – 1 km na południe od obecnego rynku istnieje grodzisko stożkowate, zwane Osówką,
- 1231 – pierwsze wzmianki o osadzie zwanej później Starymi Szamotułami,
- do 1257 – Stare Szamotuły osadą targową,
- 1284 – pierwsze wzmianki o Nowych Szamotułach, osadzie prywatnej Świdów-Szamotulskich,
- 1284 – prawo do odbywania targów,
- 1306 – powstanie parafii św. Stanisława,
- 1306 – zniszczenie Starych Szamotuł w wyniku wojny domowej,
- 1352 – wzmianka o osadzie obronnej Świdlin-Ostrówek,
- 1381 – wzmianka o murowanym zamku Świdów-Szamotulskich w Świdlinie-Ostrówku,
- 1383 – Nowe Szamotuły określone mianem miasta,
- 1420 – nadanie praw miejskich przez Władysława Jagiełłę,
- 1445 – utworzenie szkoły parafialnej,
- pocz. XV w. – podział miasta między Świdwów-Szamotulskich i Górków,
- II poł. XVI w. – budowa drugiego zamku przez Górków,
- XVI w. – ważny ośrodek reformacji,
- XVI i I poł. XVII w. – rozkwit miasta; osadnictwo niemieckie, szkockie, żydowskie,
- 1682-1685 – na miejscu zamku w Świdlinie powstaje klasztor oo. franciszkanów reformowanych,
- poł. XVII-XVIII w. powolny upadek,
- 1793-1919 – zabór pruski,
- od 1815 - Szamotuły znajdują się w obrębie Wielkiego Księstwa Poznańskiego
- 1818-1975 – siedziba powiatu (przywróconego w 2000 r.),
- 1818-1919 i 1939-1945 – urzędowa nazwa niemiecka Samter,
- pocz. XIX w. – ostatnia wzmianka o Starych Szamotułach,
- od 1848 – linia kolejowa Poznań-Szczecin,
- przełom XIX/XX w. – powstanie cukrowni, olejarni, meblarni i młynów,
- 1918-1919 – ważny ośrodek powstania wielkopolskiego.
- 2001-2006 - upadek przemysłu (cukrownia, meblarnia, młyny, olejarnia), wzrost bezrobocia.
[edytuj] Zabytki
- gotycki trzynawowy kościół kolegiacki pw. Matki Bożej Pocieszenia i św. Stanisława Biskupa z lat 1423-1430,
- zamek Górków z II poł. XV w.,
- Baszta Halszki z około 1518 roku
- barokowy zespół poklasztorny św. Krzyża z lat 1675-1682,
- rynek z kamienicami z przełomu XIX/XX w.,
- budynek tzw. Ogniska z końca XVII w.
[edytuj] Znani szamotulanie
- Wacław z Szamotuł
- Grzegorz Snopek z Szamotuł
- Małgorzata z Szamotuł
- Jan Jonston
- Edmund Callier
- Wincenty z Szamotuł
- Anna z Szamotuł
[edytuj] Miasta partnerskie
- Brignoles
- Brunico
- Gross-Gerau
- Hladerberge
- Kinna
- Tielt
[edytuj] Linki zewnętrzne
- To jest tylko zalążek artykułu związanego z woj. wielkopolskim. Jeśli możesz, rozbuduj go.
Miasta na prawach powiatu: Kalisz | Konin | Leszno | Poznań
Powiaty: chodzieski | czarnkowsko-trzcianecki | gnieźnieński | gostyński | grodziski | jarociński | kaliski | kępiński | kolski | koniński | kościański | krotoszyński | leszczyński | międzychodzki | nowotomyski | obornicki | ostrowski | ostrzeszowski | pilski | pleszewski | poznański | rawicki | słupecki | szamotulski | średzki | śremski | turecki | wągrowiecki | wolsztyński | wrzesiński | złotowski