Superkontynent
Z Wikipedii
Superkontynent - wielka masa lądu, w skład której wchodził więcej niż jeden współczesny kontynent. Ponieważ sama definicja kontynentu jest umowna i sporna, podobnie jest z definicją superkontynentu. Zazwyczaj używa się ją w odniesieniu do dawnych okresów geologicznych, kiedy to współczesne kontynenty tworzyły większe całości. Niektóre superkontynenty obejmowały nieomal wszystkie obszary lądowe ówczesnego globu ziemskiego, inne skupiały mniejsze części (ale zawsze były one zlepkiem współczesnych kontynentów lub ich znacznych części). Powstawanie superkontynentów w historii Ziemi wynika z ruchów, jakim podlegają masy lądu zgodnie z teorią tektoniki płyt.
Terminu tego używa się także do określenia współczesnych obszarów, które tworzy kilka kontynentów, np. Eurazja, Eurafrazja czy Ameryka. W innych ujęciach te same obszary nazywane są po prostu kontynentami, a ich mniejsze części składowe subkontynentami lub częściami świata.
[edytuj] Formowanie się superkontynentów
Do niedawna istniał pogląd, że w historii Ziemi przez bardzo długi okres, do triasu, istniał tylko jeden superkontynent - Pangea.
Teoria tektoniki płyt zakłada, że superkontynenty powstają co pewien czas. Masy kontynentalne skupiają się w jeden superkontynent, by później znowu się rozpaść. Takie cykle trwają około 250 milionów lat. Superkontynent wcześniejszy niż Pangea nosi nazwę Rodinia.
Olbrzymie masy lądu, jakimi są superkontynenty, blokują przepływ ciepła wewnątrz Ziemi, tym samym powodując przegrzanie astenosfery. W położonej wyżej litosferze dochodzi do licznych intruzji magmowych, litosfera wybrzusza się i wreszcie pęka. Następują wylewy magmy o składzie bazaltowym, które doprowadzają do rozerwania skorupy. W końcu w tym miejscu powstaje zagłębienie, które wypełnia się wodą. Obecnie wśród naukowców toczy się debata, w jaki sposób formują się ponownie superkontynenty: czy dryf kontynentalny sprawia, że łączą się ponownie po przewędrowaniu dookoła planety, czy też oddalają się od siebie, by później znów się zbliżać.
W prostszy sposób rozpad superkontytentu tłumaczy teoria ekspansji Ziemi - był to akt jednorazowy, zmieniający w sposób zasadniczy strukturę Ziemi, spowodowany jej powiększaniem się.
