Rezerwat przyrody Bonarka
Z Wikipedii
Rezerwat przyrody nieożywionej Bonarka
Spis treści |
[edytuj] Położenie i historia
Na terenie Woli Duchackiej od strony Płaszowa występuje bardzo ciekawy teren zieleni, a także bardzo ciekawych terenów skalnych. Umiejscowiony jest tam kopiec Krakusa, cmentarz Podgórski, kamieniołom Liban, a w przeszłości powstał tam Obóz Pracy Płaszów założony przez hitlerowców. Aby zachować bardzo ciekawy teren w roku 1961 złożono Rezerwat Przyrody Nieożywionej "Bonarka" o powierzchni 2,29 ha w części nieczynnego kamieniołomu.
[edytuj] Geologia
Na terenie rezerwatu przyrody, a dokładniej w okolicy kamieniołomu występują uławicone wapienie białe i kremowe wraz z licznymi ciemnymi krzemieniami w formie buł i płaskur. W tych właśnie skamieniałościach wykryto ślady organizmów morskich: gąbki, ramienionogi i amonity. To właśnie wskazuje na czas ich powstania czyli ponad 140 mln lat temu w okresie jury w ciepłym i płytkim morzu. Dno kamieniołomu tworzą ścięte wapienie wraz z powierzchnią abrazyjną.
[edytuj] Kamieniołom Liban
Spacerując od znanego Kopca Krakusa, który ma swoją długą i ważną historię, możemy iść w stronę północna mijając także historyczny cmentarz Podgórski, po prawej stronie zauważamy kamieniołom Liban założony u schyłku XIX w. Bardzo dobrze widoczne są ściany urwiska i jego urozmaicenia mówią o działaniu wód powierzchniowych i podziemnych. Możemy zauważyć systemy spękań ( cios poziomy i pionowy), a także miejsca o barwie brunatnej spowodowane procesami krasowymi. W czasie okupacji hitlerowskiej powstał tutaj obóz Służby Budowlanej "Liban", który pochłonął wiele istnień ludzkich ( przy samej likwidacji kamieniołomu zamordowano 21 osób). Na dnie wyrobiska znajduje się woda, a w niektórych miejscach pozostałości po planie filmowym z filmu Lista Schindlera, które szpecą krajobraz tego miejsca. Nieopodal znajduje się także przepompownia wody dla Krakowa. Widoczne skałki wapienne wskazują na jego pochodzenie geologiczne z górnej jury.
[edytuj] Obóz Koncentracyjny Płaszów
Tak piękny teren w niedalekiej odległości od centrum miasta jest bardzo dobrym miejscem na niedzielne spacery rodzinne ponieważ panuje w nim cisza, spokój, ale musimy pamiętać, że to miejsce kryje także mroczne tajemnice. Hitlerowscy okupanci kierując się dobrą lokalizacją i dobrym ukształtowaniem terenu wybrali to miejsce do założenia obóz pracy Płaszów.
Początkowo stary cmentarz żydowski został zbezczeszczony i na jego miejscu zaczęto prace budowlane wykorzystując nawet nagrobki. Do dzisiaj widać pozostałości zabudowań: "Szary Dom" - był wartownią ale także karcerem dla więźniów, "Czerwony Dom" zajmował komendant obozu, fundamenty baraków obozowych są nadal zauważalne. Wykorzystywano także 3 jaskinie jako schrony przeciwlotnicze i magazynu. Pozostały też wyraźne ślady okopów oraz stawy powstałe na miejscu zlikwidowanych masowych grobów. Można jeszcze dostrzec pozostałości po cmentarzu żydowskim w postaci piwniczek grobów i, co wydaje się nieprawdopodobne, jednego całego nagrobka z czytelnym napisem na tablicy.
W tym właśnie miejscu zamordowano około 8 tysięcy ludzi różnych narodowości w tym Żydów, Polaków, Romów. Na terenie Krzemionek Podgórskich stoi krzyż przypominający o tym przerażającym obozie, miejscu mordów i nieludzkiego traktowania człowieka.
