Raszków

Raszków leży ok. 7 km na północny zachód od Ostrowa, na Wysoczyźnie Kaliskiej (Koźmińskiej), nad rzeką Ołobok, na skrzyżowaniu dróg powiatowych Ostrów-Raszków-Dobrzyca-Jarocin i Krotoszyn-Raszków-Lewków. Do Raszkowa można dojechać z Ostrowa autobusami komunikacji miejskiej.

[edytuj] Historia

Pierwsze wzmianki pochodzą z 1393 r. Prawa miejskie otrzymał w 1444 r. Lokowany na prawie niemieckim. Przywilej lokacyjny wystawił Wojciech "de Raschkowo" zaznaczający założenie miasta "na surowym kamieniu". Przypuszczalnie były też wcześniejsze, nieudane próby lokacji. W 1540 r. Raszków kupili bracia Chwalczewscy. Jerzy został biskupem łuckim, Piotr kasztelanem biechowskim. Stanisław Chwalczewski, najbardziej z Raszkowem związany, tłumacz i historyk, osiadł tu pod koniec życia i przetłumaczył na język polski "Kronikę" Macieja Miechowity. W 1843 roku urodził się tu Berthold Kempinski, założyciel jednego z najbardziej luksusowych niemieckich hoteli, a w 1854 roku Władysław Witkowski, lekarz i działacz społeczny w Ostrowie. Do XIX w. Raszków należał do najznaczniejszych miast w dawnych powiatach: kaliskim, a później odolanowskim. Podczas budowy trzeciego kościoła (dwa poprzednie już nie istniały) znaleziono tutaj pokaźny skarb. Wybudowany w 1878 r. kościół ewangelicki rozebrano pod koniec lat 60. W roku 1880 urodził się tu Kazimierz Bajoński, ekonomista i działacz społeczny. XX w. W czasach pruskich Raszków był silnym ośrodkiem polskości:

1839 – szlachta powiatów odolanowskiego i pleszewskiego z Wojciechem Lipskim z Lewkowa na czele założyła w Raszkowie kasyno obywatelskie, wkrótce przeniesiono tu także bibliotekę polską z Ostrowa,
1848 – powstanie Ligi Polskiej, aktywny udział w Wiośnie Ludów,
1854 – powstanie Kurkowego Bractwa Strzeleckiego (reaktywowane w 1992 r.),
1876 – powstanie spółdzielczego Banku Ludowego.

Przypadek sprawił, że na przełomie XIX i XX w. węzeł kolejowy zlokalizował się w sąsiednim Ostrowie, a nie w Raszkowie (jeden z właścicieli ziemskich nie zgodził się na budowę stacji na swoim terenie). Położenie na uboczu głównych szlaków przyczyniło się do stopniowego ograniczania roli miasta. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. kaliskiego.

[edytuj] Gospodarka

Raszków jest niewielkim ośrodkiem, głównie handlowym, o znaczeniu gminnym. Zlokalizowany jest tu drobny przemysł oparty na przetwórstwie spożywczym.

[edytuj] Zabytki

ratusz na Rynku, wybudowany w XIX w., później przebudowywany, dach czterospadowy, drewniana wieżyczka zegarowa, na ścianie tablica pamiątkowa ku czci ofiar hitlerowskich obozów koncentracyjnych,
- przed ratuszem pomnik ku czci powstańców wielkopolskich,
kościół Podwyższenia Krzyża Świętego z lat 1885-1887, neogotycki, z tablicą pamiątkową (w kruchcie) ku czci powstańców wielkopolskich,
domy w Rynku, zwykle piętrowe (parter i I kondygnacja), w większości z dachami dwuspadowymi, często z klasycyzującymi elewacjami, najstarsze pochodzą z XIX w.