Non possumus

Z Wikipedii

Non possumus to czasownik pierwszej osoby liczby mnogiej od łac. possum, posse, potui ("móc") z zaprzeczeniem non ("nie"). Znaczy dokładnie "nie możemy".

Wyrażenie stosowane popularnie jako sentencja w nawiązaniu do słów apostołów Piotra i Jana z łacińskiej Biblii w przekładzie świętego Hieronima (Dzieje Apostolskie 4, 20), którymi mieli odpowiedzieć na zarzuty Sanhedrynu zabraniającego im działalności w imię Chrystusa.

W łacińskim kontekście brzmi to następująco: non enim possumus quae vidimus et audivimus non loqui, co w polskim tłumaczeniu brzmi mniej więcej tak: Albowiem nie możemy tego cośmy widzieli i słyszeli nie mówić.

Formę non possumus stosuje przede wszystkim Kościół katolicki wobec żądań świeckich, które są przezeń nie do przyjęcia (tj. oznacza niemożliwość wyrzeknięcia się wiary i zasad chrześcijańskich). W takim kontekście słów tych miał użyć papież Klemens VII w odpowiedzi na prośbę o rozwód króla angielskiego, Henryka VIII. Było to przyczyną powstania Kościoła anglikańskiego.

Formuła ta wiąże się także z historią Polski. Minowicie w memoriale biskupów polskich do władz PRL z 8 V 1953 za pomocą non possumus postawione jest kategoryczne "nie" dla podporządkowania się Kościoła władzom świeckim (w odpowiedzi władze uwięziły kardynała Stefana Wyszyńskiego).