Marian Rejewski
Z Wikipedii
Marian Rejewski (ur. 16 sierpnia 1905 w Bydgoszczy - zm. 13 lutego 1980 w Warszawie), polski matematyk i kryptolog.
Pracownik Uniwersytetu Poznańskiego oraz wywiadu wojskowego (Biuro Szyfrów 4). Rejewski jest autorem tematów (opartych na teorii grup umożliwiających rekonstrukcję okablowania wirników maszyny Enigma.
Stworzony przez niego wspólnie z Jerzym Różyckim i Henrykiem Zygalskim zespół w styczniu 1933 złamał kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma i zbudował jej działającą kopię. W 1939 r. stworzył programowalną elektromechaniczną maszynę deszyfrującą tzw. "Bombę" (składającą się z 6 zestawów wirników o wspólnym napędzie) będącą pierwowzorem późniejszego brytyjskiego protoplasty komputera - Colossusa.
Rejewski kierował zespołem, pod kryptonimem Wicher, polskich kryptologów pracujących nad Enigmą. Po odbyciu jednorocznego stażu naukowego w Getyndze (gdzie studiował matematykę ubezpieczeniową) pracował jako asystent na Uniwersytecie Poznańskim, a następnie w Biurze Szyfrów w Warszawie.
Jako jedyny wrócił po wojnie w 1946 roku z Wielkiej Brytanii do Polski, gdzie czekała nań żona i dwójka dzieci. Po latach przepracowanych w fabryce w PRL, pod koniec życia mógł znów powrócić do tematyki związanej z Enigmą, starając się ujawniać prawdę o jej rozszyfrowaniu.
W 1967 roku napisał pierwszą część wspomnień z pracy w Biurze Szyfrów, które zdeponował w ówczesnym Wojskowym Instytucie Historycznym. Książka nie ukazała się drukiem.
