Leśnica

Po raz pierwszy Leśnicę wymieniono w dokumencie księcia opolskiego Kazimierza I z 1217 r. jako "Lesnicie". Tym dokumentem książę udzielił Leśnicy, należącej do kapelana książęcego Sebastiana i jego brata Grzegorza, zwolnienia od ciężarów prawa książęcego na tych samych warunkach, jakie uzyskali "goście" (hospitels), tzn. osadnicy niemieccy osiedleni poprzednio przez tego samego księcia w Opolu i Raciborzu. Prawo niemieckie poprzez mniejsze obciążenia i większe swobody umożliwiało szybszy rozwój miejscowości. We wspomnianym dokumencie mowa jest o Leśnicy jako osadzie targowej. Dokument ten pozwala uznać Leśnicę za jedną z najstarszych miejscowości w tej części Śląska. Książęta opolscy nadali miastu herb przedstawiający złotego orła górnośląskiego na błękitnym tle. Z dokumentu z 20 stycznia 1257 wydanego przez księcia Władysława I wynika, ze istniał już wtedy w Leśnicy drewniany kościół parafialny pod wezwaniem Trójcy Świętej. W 1384 r. Leśnica była otoczona murami z trzema bramami: lichyńską, kozielslką i żyrowską. W 1386 r. wójtostwo w Leśnicy oddano Pakoszowi z Bierawy. W tym samym roku wymieniono w dokumentach leśnicką łaźnię miejską, ławę piekarską, rzeźniczą i szewską.

W 1429 r. Leśnica została spalona przez husytów podczas ich wyprawy na Śląsk. Z dokumentu z 1439 r. wynika, że wójtem w Leśnicy był Strala. W 1451 r. spaliło się całe miasto wraz z kościołem i 17 domami poza miastem. Dopiero w 1498 r. wybudowano nowy kościół św. Marcina.

Od 1638 r. Leśnica stanowiła własność rodziny Promnitz. W latach 1650-1807 miasto należało do rodziny Colonna, która miała swoją siedzibę w Strzelcach Opolskich. W 1807 r. Leśnica przestała być miastem prywatnym i uzyskała samorząd. W okresie I wojny światowej zginęło 165 mieszkańców Leśnicy. Od 1919 roku działała tu komórka Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska pod kierownictwem Antoniego Panteroka. W trakcie III powstania śląskiego w maju i czerwcu 1921 Leśnica oraz sąsiednie miejscowości były miejscem krwawych walk. 7 maja 1921 roku została zdobyta przez baon strzelecki Pawła Dziewiora z podgrupy "Bogdan", po czym 9 maja odparto kontrnatarcie z rejonu Zdzieszowic. 21 maja zdobyta przez niemieckie SSOS nacierajace ze strony Gogolina. Odzyskane przejściowo w krwawych walkach przez oddziały katowickiego pułku Walentego Fojkisa. Po podziale Śląska w 1922 roku znajdowła się po stronie niemieckiej. W 1934 r. Leśnica uzyskała połączenie kolejowe z Kędzierzynem-Koźlem i Strzelcami Opolskimi. W 1936 r. dotychczasową nazwę Leschnitz naziści zmienili na Bergstadt. W okresie II wojny światowej w rejonie Leśnicy Niemcy założyli obozy pracy dla Żydów i jenieckie oddziały robocze. Ofiary niemieckiego obozu pracy pochowano w rejonie Muzeum. Wojna pociągnęła za sobą liczne ofiary spośród mieszkańców Leśnicy. Gdy w styczniu 1945 do miasta zbliżył się front, który przyniósł śmierć także wielu jego cywilnym mieszkańcom, m.in. żołnierze radzieccy zamordowali ok. 100 pacjentów zakładu leczniczego. Wiele budynków uległo wtedy zniszczeniu.

Po przejściu frontu pierwszym burmistrzem Leśnicy został Paweł Lelonek. Leśnica pozostając w cieniu potężnych przemysłowych sąsiadów, jak Kędzierzyn-Koźle i Zdzieszowice, przeżywała w okresie powojennym słaby rozwój. Brak przemysłu i upadek rzemiosła groził nawet w 1950 r. odebraniem jej praw miejskich.