Kwintylian
Z Wikipedii
Marcus Fabius Quintilianus (ok. 35 - ok. 96) - sławny rzymski retor i pedagog w dziedzinie teorii wymowy. Pierwszy płatny z kasy państwowej nauczyciel retoryki.
Kwintylian urodził się w Calagurris (obecnie Calahorra w Hiszpanii) i z zawodu był adwokatem. Najprawdopodobniej także jego ojciec był retorem. W wieku lat pięćdziesięciu ożenił się z młodziutką dziewczyną, która jednak po kilku latach małżeństwa zmarła, pozostawiając dwóch synów (obaj zmarli w wieku dziecięcym). Został kierownikiem pierwszej państwowej szkoły retorycznej, założonej przez Wespazjana. Natomiast cesarz Domicjan zaangażował Kwintyliana na nauczciela swojej siostrzenicy. Jego najważniejsze dzieło w 12 księgach O kształceniu mówcy (łac. Institutionis oratoriae libri XII) zawiera nie tylko teorię wymowy, ale i uwagi o wychowaniu oraz ideał nauczyciela. Rękopis z pełnym dziełem Kwintyliana odkrył włoski humanista w 1416 r.
Według Kwintyliana mowa powinna uczyć, bawić i motywować. Aby poprawnie zbudować mowę należy uwzględnić następujące elementy:
- inventio - zebranie materiału;
- disputatio - skomponowanie materiału;
- elocutio - nadanie odpowiedniej formy stylistycznej;
- memoria - zapamiętanie mowy;
- actio - wygłoszenie mowy.
Dobry mówca powinien być dobrze wykształcony, znać teorię wymowy, a także mieć nieposzlakowane zasady moralne. Za wzór wymowy stawiał Cycerona (który skądinąd był też najsławniejszym rzymskim teoretykiem wymowy i to na jego pracach przeważnie bazował Kwintylian).
Kwintylian dowodził że wychowanie zbiorowe przynosi o wiele więcej korzyści niż nauczanie prywatne, argumentując to tym między innymi, że przyszły mówca będzie żył wśród ludzi, więc jak najwcześniej powinien się do tego przyzwyczajać. Zwracał uwagę na zawierane w szkole przyjaźnie, które łączą ludzi na całe życie. W szkole uczniowie uczą się nie tylko od nauczyciela, ale i od siebie nawzajem. Te i inne jego wywody przyczyniły się do upowszechnienia idei zbiorowego nauczania w Rzymie.
Przedstawiona przez niego pierwsza teoria szkoły publicznej powinna spełniać następujące warunki :
- odpowiednio dostosowany do wieku uczniów program nauczania
- dobry nauczyciel
- stosowanie przemienności lekcji
- robienie przerw między lekcjami
- zapewnienie uczniom wypoczynku
Kwintylian został obdarzony godnością konsula przez Domicjana za zasługi w dziedzinie nauczania.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- "Institutio oratoria" na The Latin Library.