Karol Stanisław Radziwiłł Panie Kochanku
Z Wikipedii
Książę Karol Stanisław Radziwiłł "Panie Kochanku" herbu Trąby (ur. 27 lutego 1734 w Nieświeżu, zm. 21 listopada 1790 w Białej) – syn Michała Kazimierza Radziwiłła i Urszula Franciszka Wiśniowiecka, wojewoda wileński i starosta lwowski znany pod przydomkiem "Panie Kochanku" nadanym mu z uwagi na ulubione powiedzonko, którym zwracał się do swoich rozmówców oraz dla odróżnienia od Karola Stanisława Radziwiłła (1669-1719) – kanclerza wielkiego litewskiego.
Książę Radziwiłł piastował w ciągu swego życia wiele funkcji państwowych w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Od 1752 był miecznikiem Wielkiego Księstwa Litewskiego, w 1762 został wojewodą wileńskim, w 1767 – marszałkiem generalnym konfederacji radomskiej a w roku następnym – marszałkiem generalnym konfederacji barskiej. Po upadku konfederacji barskiej w 1772 rozporządzający znaczną siłą zbrojną, w czasie ostatniego bezkrólewia stawiał Moskwie opór pod Słonimem, pobity, schronił się w Turcji i został przez konfederację warszawską skazany na utratę godności, majątku i czci. Z emigracji powrócił do kraju w 1777. Po ślubowaniu wierności królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu odzyskał ponownie wszystkie utracone uprzednio stanowiska państwowe. Osiadłszy w Nieświeżu, nie mieszał się odtąd do spraw publicznych, oddany marnotrawieniu ogromnej fortuny na zbytkowne przyjęcia, festyny i przyozdabianie swej rezydencji. Słynne było zwłaszcza przyjęcie, które zgotował w 1785 Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu.
Podczas Sejmu Czteroletniego w latach 1788-1792 był jednym z największych przeciwników reform, króla i Familii - Czartoryskich,
3 sierpnia 1757 został jako jeden z pierwszych odznaczony Orderem Orła Białego.
Karol Stanisław Radziwiłł był najzamożniejszym magnatem w Polsce w II poł. XVIII w. i jednym z najbogatszych przedstawicieli arystokracji w Europie. Jego majątek obejmował m.in. 16 miast, 683 wsie i 25 wójtostw a wokół jego postaci narosło wiele legend. Z jednej strony był przedstawiany jako opój i hulaka a z drugiej – jako przykład szlachetności, samarytanin i patriota. niezmiernie bogaty i wpływowy, zdobył sobie wśród szlachty ogromną popularność dzięki szczodrości, sarmatyzmowi obyczajów, skłonności do biesiad i żartów, z drugiej strony znanym był z popędliwości i dzikich wybryków. Za życia cieszył się wielką popularnością, zwłaszcza wśród zubożałej szlachty a dziś jest przedstawiany jako symbol swojej epoki.
Karol Radziwiłł był również pierwowzorem postaci stolnika Horeszki z "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza a jego nazwisko pada w księdze XI: "Podług niej później Karol-Kochanku-Radziwiłł, gdy przyjmował w Nieświeżu króla Stanisława".
