Kantubek

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

zdjęcie satelitarne z 1994 r.

Kantubek (ros. Кантюбек; także Kahtubek) - opuszczona osada na Wyspie Odrodzenia na Jeziorze Aralskim w Uzbekistanie.

W czasach, kiedy na wyspie funkcjonował tajny sowiecki ośrodek badania i testowania broni biologicznej (założony w 1948, zlikwidowany w 1991) w Kantubeku mieściło się laboratorium (na amerykańskich fotografiach szpiegowskich Kantubek określano jako laboratory), a w odległości około 2,5 kilometrów na północny wschód od położony był ośrodek noszący rosyjską oficjalną nazwę Wozrożdienije (Возрождениe - "Odrodzenie"), oznaczany przez amerykańskie służby wywiadowcze jako Northern Support Facility - "północne urządzenia pomocnicze"). W tym okresie mieszkało w osadzie około 1500 osób. Niespełna trzy kilometry na północny zachód od Kantubeku i tyleż na zachód od ośrodka Wozrożdienije znajdowało się duże lotnisko z trzema pasami startowymi (najdłuższy miał blisko trzy kilometry długości). Mniejsze lądowisko, z pojedynczym, krótszym pasem startowym znajdowało się także około 9 kilometrów na południowy zachód od Kantubeku.

W tajnym ośrodku hodowano, testowano i przechowywano odmiany m.in. wąglika i licznych innych bakterii mogących służyć do wywoływania epidemii na terytorium przeciwnika. Po upadku ZSRR został on opuszczony, przy czym wiele spośród znajdujących się tam pojemników ze śmiercionośną zawartością (m.in. z przetrwalnikami wąglika) nie zostało zniszczonych ani prawidłowo zabezpieczonych przed uszkodzeniem (w tym m.in. przed korozją). Skala zagrożenia, jakiego można obawiać się po tym laboratorium znana jest między innymi dzięki uciekinierowi z ZSRR, Kantajanowi Alibekowowi, który kierował sowieckim programem wąglika w broni biologicznej w innym kazachskim centrum broni biologicznej, w Stepnogorsku. Porzucone i rdzewiejące pojemniki z bakteriami wyhodowanymi na Wyspie Odrodzenia mogą się rozszczelnić i wówczas za pośrednictwem ptaków - a od 2001 roku, kiedy wyspa stała się półwyspem i ma już połączenie lądowe z resztą kontynentu, również za pośrednictwem zwierząt lądowych, np. gadów takich jak węże - zarazki mogą być rozwleczone wokoło i w rezultacie zagrozić ludziom.

Na wiosnę i latem 2002 Brian Hayes, amerykański biochemik, poprowadził 113-osobową ekspedycję, która na mocy porozumienia między rządami Uzbekistanu i USA zneutralizowała od 100 do 200 ton wąglika. Koszt tej trzymiesięcznej operacji wyniósł około 5 milionów dolarów.

Zarówno Kantubek, jak ośrodek Wozrożdienije popadają w ruinę i pomimo, że nazwy ich występują wciąż na mapach - nie są zamieszkane przez ludzi.