Getúlio Vargas

Z Wikipedii

Getúlio Dornelles Vargas - (ur. 19 kwietnia, 1882 w São Borja - zm. 24 sierpnia, 1954 w Rio de Janeiro) prezydent Brazylii w latach od 1930 do 1945 r. i od 1950 do samobójstwa, które popełnił w 1954 r.

[edytuj] Początki

Urodził się w São Borja w stanie Rio Grande do Sul. Był potomkiem tradycyjnej rodziny tzw. "gauchos". Na początku zamierzał poświęcić się karierze wojskowej później postanowił studiować prawo. Karierę polityczną rozpoczął od parlamentu lokalnego swojego rodzinnego stanu. Następnie został wybrany do Izby Reprezentantów. Pełnił też krótko funkcję ministra skarbu podczas kadencji prezydenta Washingtona Luisa. Później został gubernatorem stanu Rio Grande do Sul. W tym czasie zaczął też tworzyć opozycję wobec rządu centralnego.

[edytuj] Vargas i rewolucja 1930 r.

24 października 1930r. doszło do krwawego zamachu stanu, w którym nowo obrany prezydent Julio Prestes i jego poprzednik Washington Luis zostali oskarżeni o machinacje wyborcze i obaleni. Wojskowi, którzy dokonali zamachu powołali Vargasa jako tymczasowego prezydenta, który został pokonany we wcześniejszych wyborach przez Prestesa.

Vargas człowiek sprzyjający interesom klasy przemysłowej oraz antykomunista preferował wolny rynek oraz liberalne reformy (później jednak sprzeniewierzył się tym zasadom na rzecz polityki etatystycznej). Partia utworzona przez Vargasa czerpała poparcie głównie z klasy średniej i burżuazji. Zamach stanu położył fundamenty pod nową i uprzemysłowiona Brazylię, która ciągle była jednak uważana za kraj trzeciego świata.

W 1932 r. narasta opozycja wśród oligarchów "kawowych", którzy dają początek ruchowi wojskowemu. Zostają jednak pokonani co oznaczało przejście Brazylii z gospodarki kawowej w gospodarkę przemysłową.

Jako tymczasowy prezydent rządził do 1934 r. Kiedy to został wybrany przez Kongres na następną kadencję. W 1937 r. unieważnił konstytucję z 1934 r. i ustanowił tzw. "Nowe Państwo" (Estado Novo) z sobą jako dyktatorem. W swojej praktyce posługiwał się prześladowaniem opozycji oraz szeroko zakrojoną cenzurą co zbliżało jego reżim do ówczesnych systemów totalitarnych panujących w Europie. Był ponadto zagorzałym nacjonalistą oraz populistą. Sympatyzował z ruchami faszystowskim co wiązało się z jego nienawiścią wobec komunizmu, mimo tego w czasie II wojny światowej stanął po stronie aliantów wysyłając nawet brazylijski korpus ekspedycyjny, który walczył we Włoszech. Bezwzględnie usuwał swych przeciwników politycznych. Zone Luisa Carlosa Prestesa (lidera komunistów) - Olgę Benario - wysłał "w prezencie dla Hitlera" do Niemiec, gdyż była Żydówką. (Opowiada o tym film p.t. "Olga", 2004, reż. Jayme Monjardim). Udzielał także schronienia wielu działaczom nazistowskim po II wojnie światowej.

[edytuj] Rządy

Vargas wspierał przenoszenie ośrodków decyzyjnych ze stanów na rzecz rządu centralnego i pozbawiał wpływów właścicieli ziemskich na korzyść średniozamożnej klasy miejskiej. Wprowadził rząd centralny w politykę uprzemysławiania Brazylii rozwijając szereg państwowych przedsięwzięć co prowadziło do konkurencji z sektorem prywatnym (szeroko zakrojony interwencjonizm wzorowany na New Deal Roosvelta). Z urzędu ustąpił w 1945 r. Na następną kadencję został wybrany 5 lat później w 1950 r. Od tego momentu jego rządy napotkały silną opozycję w postaci wojska. Widząc że jego dni są policzone w obliczu szykującego się przewrotu popełnił samobójstwo 24 sierpnia 1954 r.