Germanizacja na ziemiach polskich
Z Wikipedii
Germanizacja – proces nakłaniania lub przymuszania ludności rdzennej określonego terenu do przyswojenia języka niemieckiego oraz kultury i sztuki niemieckiej.
Więcej informacji co należy poprawić, być może znajdziesz w dyskusji tego artykułu lub na odpowiedniej stronie. W pracy nad artykułem należy korzystać z zaleceń edycyjnych. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.
Możesz także przejrzeć pełną listę stron wymagających dopracowania.
Przymusowa germanizacja na ziemiach polskich prowadzona była szczególnie w okresie rozbiorów przez Prusy i Austrię. Szczególnym zwolennikiem germanizacji ziem polskich w ramach Kulturkampfu był Otto von Bismarck.
Spis treści |
[edytuj] Początki
Germanizację rozpoczął król pruski Fryderyk II Wielki na opanowanym 1740-1745 Śląsku, rozszerzył po I rozbiorze na Pomorze Gdańskie, Warmię i pas nadnotecki Wielkopolski. Politykę germanizacji stosowały również władze austriackie w Galicji (do nadania jej autonomii 1867 r.).
Germanizacja w zaborze pruskim przechodziła różne fazy. Po okresie liberalnego kursu wobec ludności polskiej (1815-1830) nastąpiło zaostrzenie germanizacji w Wielkim Księstwie Poznańskim przez Edwarda Flottwella (1830-1840). W latach 1841-1849 proces ten uległ zahamowaniu, by znów wystąpić w okresie rządów reakcji (1850-1870).
[edytuj] Sytuacja po powstaniu styczniowym
W 1871 r. doszło do zjednoczenia Niemiec. Kanclerzem został Otto von Bismarck, który uważał, że na drodze do wyniszczenia polskiej kultury, według niego zagrażającej Niemcom, stoi Kościół katolicki. Jego głównym celem stało się podporządkowanie Kościoła władzom świeckim. Doszło nawet do zerwania stosunków dyplomatycznych z Watykanem po wydaleniu jezuitów z Niemiec.
Na ziemiach polskich kulturkampf łączył się z polityką germanizacji, choć doszło również do znacznego zaognienia stosunków, kiedy władze niemieckie aresztowały arcybiskupa Mieczysława Ledóchowskiego. Opór katolików w Niemczech (jak i również w zaborze pruskim) był tak duży, że Bismarck musiał zrezygnować ze swych planów.
[edytuj] Przełom XIX i XX wieku
Po dymisji Bismarcka nastąpiło przejściowe złagodzenie polityki antypolskiej (tzw. era Capriviego, 1890-1894). Germanizacja wzmogła się znów po 1894 r., przybrała postać tzw. hakatyzmu i trwała do I wojny światowej.
Władze niemieckie stopniowo starały się wypierać język polski z życia publicznego, w tym ze szkół. W 1887 r. zlikwidowano go jako osobny przedmiot, ale gdy nakazano również naukę religii po niemiecku w szkole we Wrześni w 1901 r., dzieci zbuntowały się. Zostały za to pobite przez nauczycieli. W 1908 r. w życie wchodzi kolejny ukaz – tzw. "ustawa kagańcowa", która zakazywała używania mowy polskiej w miejscach publicznych, w których znajdowało się mniej niż 60% Polaków.
