Aleksander Wat

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Aleksander Wat, właśc. Aleksander Chwat (ur. 1 maja 1900 - zm. 29 lipca 1967 w Paryżu) - polski pisarz i poeta z kręgu futurystów pochodzenia żydowskiego.

Współtwórca polskiego futuryzmu. W 1919 współaranżował "pierwszy polski występ futurystyczny".

Studiował na Wydziale Filologicznym UW. Debiutował w 1920 na łamach prasy jako poeta. W latach 1921-1922 był redaktorem czasopisma "Nowa Sztuka", a w latach 1924-1925 "Almanachy Nowej Sztuki". 1929-1931 redaktor "Miesięcznika Literackiego" i kierownik Spółdzielni Wydawniczej "Tom". W latach trzydziestych był kierownikiem literackim Wydawnictwa Gebethner i Wolff. Po powrocie do Polski w 1948 został redaktorem naczelnym Państwowego Instytutu Wydawniczego.

Na początku lat 20. odbywał w Ostrowie Wielkopolskim służbę wojskową w złożonym z ochotników 221 pułku piechoty. Od końca lat 20. sympatyzował z komunistami, współredagował zawieszony w 1931 roku Tygodnik Literacki - pismo o kierunku marksistowskim. W styczniu 1940 został we Lwowie aresztowany wraz z Władysławem Broniewskim przez NKWD w zorganizowanej prowokacji. Więziony i zesłany do Kazachstanu (wywieziona tam została także jego żona Ola i 9-letni syn Andrzej), był następnie delegatem regionalnym Rządu RP , odmówił przyjęcia obywatelstwa sowieckiego. Wrócił w 1946 roku do Polski, skutecznie wyleczony z sympatii do komunizmu. Od 1959 przebywał na emigracji, w 1961 roku osiadł w Paryżu.

Był również tłumaczem literatury anglosaskiej, francuskiej, niemieckiej, rosyjskiej i radzieckiej.

O losach Aleksandra, Oli i Andrzeja Watów w czasach sowieckich opowiada paradokumentalny film Roberta Glińskiego Wszystko, co najważniejsze.

[edytuj] Nagrody

1957 - nagroda tygodnika "Nowa Kultura"

[edytuj] Twórczość

1920 Ja z jednej strony i Ja z drugiej strony mego mopsożelaznego piecyka
Gga. Pierwszy polski almanach poezji futurystycznej (wraz z Anatolem Sternem, Warszawa, 1920),
Bezrobotny Lucyfer (opowiadanie 1927).
Wiersze,
Ciemne świecidło.
Mój wiek. Pamiętnik mówiony (wyd. polskie - Warszawa, 1990) będący świadectwem duchowego dojrzewania autora i wnikliwą diagnozą komunizmu. (fragment: [1])