Akropol ateński

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Akropol ateński

Akropol ateński (gr. akropolis - górne miasto) to położone w Atenach wapienne wzgórze o wysokości względnej 95 m. Był on ufortyfikowanym wzgórzem, na którym już w czasach mykeńskich zbudowano cytadelę. W okresie późniejszym Akropol stał się miejscem kultu. Świątynie zbudowane w okresie archaicznym zostały zniszczone podczas wojen perskich. Podczas odbudowy zainicjowanej przez Peryklesa powstał tu kompleks świątyń: Partenon, Erechtejon, Apteros, sanktuarium Artemidy Brauronia i Propyleje. Zniszczone rzeźby, elementy starszych budowli zostały użyte przy poszerzaniu tarasu w kierunku południowym (odnaleziono je podczas prac archeologicznych rozpoczętych w latach siedemdziesiątych XVIII wieku, w tzw. "gruzowisku perskim"). Perykles odbudowę Akropolu powierzył Fidiaszowi. W pracach uczestniczyli także inni wielcy architekci greccy: Iktinos, Mnesikles i Kallikrates.

Partenon, światynia zbudowana z inicjatywy wielkiego Peryklesa w latach 447 p.n.e.-432 p.n.e., na cześć bogini Ateny (Atena Partenos), patronki miasta. Została zaprojektowana w porządku doryckim. Dzieła rzeźbiarskie zaprojektował Fidiasz, uważany za najwybitniejszego rzeźbiarza starożytnej Grecji. Wewnątrz świątyni stał gigantyczny posąg Ateny ze złota i kości słoniowej, najprawdopodobniej wyrzeźbiony osobiście przez Fidiasza;
Erechtejon - świątynia w porządku jońskim zbudowana na cześć bohatera Erechteusza, poświęcona Posejdonowi i Atenie;
Apteros (Nike bezskrzydła) 450 p.n.e.-421 p.n.e., - świątynia Ateny w stylu jońskim; typ świątyni- amfiprostylos (dwustronna kolumnada) czterosłupowy;
Propyleje (Propyleie) - budowla wejściowa.
Pinakoteka zbiór obrazów, dzieł sztuki, magazyn, skarbiec

Rekonstrukcja Akropolu na ilustracji z początków XX w

[edytuj] Historia

neolit - pierwsze ślady osadnictwa;
X wiek p.n.e. - pierwsze ślady murów obronnych (o grubości 4,5 - 6 metrów)
1 połowa VI wieku p.n.e. - powstaje świątynia zwana Hekatompedonem
ok. 560 p.n.e. - Pizystrat wznosi pierwsze propyleje i powieksza świątynię poświęconą Atenie
510 p.n.e. - Persowie niszczą świątynie i fortyfikacje Akropolu
447 p.n.e. - początek odbudowy Akropolu z inicjatywy Peryklesa - rozpoczęcie budowy Partenonu
438 p.n.e. - początek budowy Propyleji
424 p.n.e. - zakończono budowę świątyni Ateny Nike (Ateny zwycięskiej)
406 p.n.e. - zakończenie budowy Erechtejonu
334 p.n.e. - Aleksander Wielki po zwycięskiej bitwie nad Granikiem kazał zawiesić na Partenonie tarcze z pozłacanego brązu
połowa III wieku p.n.e. - król Pergamonu Attalos funduje grupę rzeźb dla uczczenia swego zwycięstwa na Galatami
27 p.n.e. - Rzymianie wznoszą świątynie Romy i Augusta
662 - Partenon zostaje przekształcony w kościół Matki Bożej
1456 - zdobycie Aten przez Turków - Parteneon zostaje przekształcony w meczet
26 września 1687 - flota wenecka podczas bitwy z Turkami ostrzelała Akropol, powodując eksplozję prochu zgromadzonego na Akropolu którego eksplozja zniszczyła wiele budowli.
1834 - rozpoczęcie prac archeologicznych na Akropolu, trwających do dnia dzisiejszego

[edytuj] Bibliografia

Praca zbiorowa pod redakcja Aleksandra Krawczuka, 2005, Wielka Historia Świata Tom 3 Świat okresu cywilizacji klasycznych, str. 132, Oficyna Wydawnicza FOGRA, ISBN 83-85719-84-9.