Tettleik

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

Tettleik (symbol: ρ (gresk bokstav rho)) er eit mål for masse per volum. Om eit objekt har høgare tettleik, har det større masse per volumeining, og vil kjennast tungt ut. Har det låg tettleik vil objektet kjennast lett ut, sjølv om det er stort eller mykje av det. Eit objekt med stor tettleik (som jern) vil ha mindre volum for lik masse sammenlikna med noe som har mindre tettleik (som vatn).

SI-eininga for tettleik er kilogram pr. kubikkmeter (kg/m³)

[endre] Formel for tettleik

Gjennomsnittstettleiken for eit objekt er lik den totale massen delt på det totale volumet:

$\rho = \frac{m}{V}$

der

ρ er tettleiken til objektet (målt i kilogram pr. kubikkmeter).

m er den totale massen til objektet (målt i kilogram).

V er det totale volumet til objektet (målt i kubikkmeter).

[endre] Andre einingar

Noen nytter enno dei gamle einingane g/cm³ (gram pr. kubikkcentimeter), g/ml (gram pr. mililiter), kg/dm³ (kilogram pr. kubikkdesimeter), eller kg/l (kilogram pr. liter) til å måle tettleik.

1 g/cm³ = 1 g/ml = 1 kg/dm³ = 1 kg/l

1 g/cm³ = 1000 kg/m³

0,001 g/cm³ = 1 kg/m³

[endre] Tettleik av stoff

Den kanskje høgaste kjende tettleiken er den i materien til ei nøytronstjerne (sjå nøytronium). Den gravitasjonelle singulariteten i senteret til eit svart hol har i følgje den generelle relativitetsteorien ikkje volum, så tettleiken er udefinert.

Det naturlege stoffet med høgast tettleik på Jorda er iridium, 22 650 kg/m³

Tettleikar til diverse stoff:

Stoff	Tettleik (kg/m³)
Iridium	22 650
Osmium	22 610
Platina	21 450
Gull	19 300
Uran	19 050
Kvikksølv	13 580
Palladium	12 023
Bly	11 340
Sølv	10 490
Kopar	8920
Jern	7870
Tinn	7310
Titan	4507
Diamant	3500
Aluminium	2700
Magnesium	1740
Sjøvatn	1025
Vatn	1000
Etanol	790
Bensin	730
Aerogel	3
Tilfeldig gass	0,0446 gonger den gjennomsnittlege molekylmassen, med andre ord mellom 0,09 og ca. 10 (ved standard temperatur og trykk)
t.d. luft	1,2

Merk den låge tettleiken til aluminium samanlikna med andre metall. Difor er fly laga av aluminium. Sjå au at luft har ein tettleik som er liten, men ikkje null. Aerogel er verdas lettaste faste stoff.