Stål

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

Stål er ei legering med jarn og karbon som dei viktigaste elementa. Det er eit sterkt metall med mange bruksområde, som konstruksjon og i reiskapar og våpen. I Noreg blir det produsert stål i Mo i Rana og på Jørpeland.

[endre] Oppbygging

Den klassiske definisjonen er at stål er jern-karbon-legeringar med opp til 2,1 prosent karbon. Karbonet, som legg seg mellom jernatoma i krystallgitteret, hindrar desse i å skli frå kvarandre. Karbonatoma vil også påverka fasetransformasjonane i metallet, slik at stålet blir meir herdbart.

Mengden av karbon i legeringa bestemmer kva eigenskapar stålet får. Stål med høgt karboninnehald kan gjerast sterkare og hardare enn jern, men blir òg sprøare.

Andre legeringselement kan vera mangan, krom eller nikkel.

[endre] Typar

Det finst fleire typar stål, dei mest vanlege er:

• Konstruksjonsstål
• Rustfritt stål
• Høgfast stål
• Verktøystål
• Støypestål

Når karboninnholdet i jern er høgare enn 2,1% blir legeringa kalla støypejern.