Jamal-Nenetsia

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

Jamalo-Nenetskij avtonomnyj okrug
(Jamalia)


Jamal-Nenetsia sitt flagg

Hovudstad

Salekhard

Areal

- Totalt
- % vatn

Rangering: 5.

750 300 km²
Ukjent

Innbyggjartal

- totalt
- folketettleik

Rangering: 72.

ca. 507 000 (2002)
ca. 0,68/km²

Føderalt distrikt

Ural

Økonomisk region

Vest-Sibir

Regionsnummer

Offisielt språk

Russisk

Guvernør

Jurij Vasiljevitsj Nejolov

Nasjonalsang

Tidssone

UTC +0500

Jamal-Nenetsia (russisk Ямало-Ненецкий автономный округ) er eit sjølstyrt distrikt (okrug) i Russland. Det er ein del av Tjumen oblast men er samstundes eit eige føderasjonssubjekt i den russiske føderasjonen. Hovudstaden er Salekhard, arealet er 750 000 km² og innbyggjartalet er 507 000 (2002). Den største byen er Nojabrsk.

Jamal-Nenetsia ligg heilt nordvest på den sibirske sletta. I nord ligg Nordishavet. Her munnar elva Ob ut i ei nesten 1000 kilometer lang vik eller fjord, Ob-golfen. Området er for det meste lavland, men i vest omfattar det dei nordlegaste utløparane av Uralfjella - det høgste punktet er fjellet Pajer (1499 m.o.h.) Havet er frose store delar av året, og landskapet er for det meste tundra. Kun i sør fins det litt skog. Middeltemperaturen i januar er -25 grader celsius, i januar +7 grader celsius.

I 1962 vart det funne store petroleumsforekomster i Jamal-Nenetsia. Over 90% av all naturgass i Russland blir utvunnen her, og også mykje olje. Området er òg eit av dei områda i Russland der det blir drive mest reindrift, hovudsakleg av urfolka. Dessutan førekjem det ein del oppdrett av pelsdyr.

Grunna oljenæringa har Jamal-Nenetsia hatt stor innvandring frå resten av Russland og utlandet òg. Dermed utgjer urfolket no kun ein liten del av folket. Dei største etniske gruppene er:

Russarar - 62,8%
Ukrainarar - 5,8%
Tatarar - 5,8%
Nenetsar - eit samojedisk folkeslag - 4%
Khantiar - 1,5%
Komiar - 1%

[endre] Historie

Området har vore busett av nenetsar iallfall siden det første årtusen e.Kr. På 1000-talet kom kjøpmenn frå Novgorod til dette området. Sidan rundt 1500 hevda herskarane i Moskva overherredøme, men først i 1595 vart det første russiske støttepunktet oppretta - festninga Obdorsk (dagens Salekhard). Utover 1700-talet utvikla dette seg til ein handelsplass der russiske handelsfolk bytte til seg pelsverk, fisk, elfenbein av mammut og kvalrosstenner.

Etter den russiske revolusjonen vart sovjetisk styre oppretta i april 1918. Det jamalo-nenetsiske nasjonale distrikt vart oppretta i 1930. I Stalin-tida fans det fangeleirar som var del av gulag-systemet her, og slavearbeidskraft frå desse leirane bygde mellom anna ei jernbanelinje austover frå Salekhard.

Etter oppløysinga av Sovjetunionen vart området eit av føderasjonssubjekta i den uavhengige russiske føderasjonen.