Portal:Uganda

From Wikipedia

Willkamen bi de Portalsiet to Uganda in de Wikipedia. Dit Portal is för den Leser dor, en Överblick över de wichtigen Themen to dat oostafrikaansche Land to kriegen.

Wikipedia in Landsspraak: Suaheli • Luganda • Kinyarwanda (De Spraak op’t Amt is Engelsch)

Öllernportal: Portal:Afrika

[Ännern] Snellinstieg

Historie

Demografie

Weertschop

Kultur

Medien

Spraken

Verkehr

Ugandsche Köök

Geografie

Natschonalparks

Parlament

Präsidenten

Amtsrebeden

Armee

[Ännern] Distrikte vun Uganda

alle nöömt na ehre Hööftöörd (☆: gah to’n Hööftoort vun’n Distrikt)

[Ännern] Zentrale Distrikte

Kalangala (☆), Kampala (☆), Kayunga (☆), Kiboga (☆), Luwero (☆), Masaka (☆), Mityana (☆), Mpigi (☆), Mubende (☆), Mukono (☆), Nakasongola (☆), Nakaseke (☆), Rakai (☆), Sembabule (☆), Wakiso (☆)

[Ännern] Östliche Distrikte

Amuria (☆), Budaka (☆), Bugiri (☆), Bukwa (☆), Busia (☆), Butaleya (☆), Iganga (☆), Jinja (☆), Kaberamaido (☆) , Kamuli (☆), Kaliro (☆), Kapchorwa (☆), Katakwi (☆), Kumi (☆), Manafwa (☆), Mayuge (☆), Mbale (☆), Pallisa (☆), Sironko (☆), Soroti (☆), Tororo (☆)

[Ännern] Nördliche Distrikte

Adjumani (☆) Amolatar (☆), Apac (☆), Arua (☆), Gulu (☆), Kaabong (☆), Kitgum (☆), Koboko (☆), Kotido (☆), Lira (☆), Moroto (☆), Moyo (☆), Nakapiripirit (☆), Nebbi (☆), Pader (☆), Yumbe (☆)

[Ännern] Westliche Distrikte

Bundibugyo (☆) , Bushenyi (☆), Hoima (☆), Ibanda (☆), Kabale (☆), Kabarole (☆), Kabingo (☆), Kamwenge (☆), Kanungu (☆), Kasese (☆), Kibaale (☆), Kiruhura (☆), Kisoro (☆), Kyenjojo (☆), Masindi (☆), Mbarara (☆), Ntungamo (☆), Rukungiri (☆)

[Ännern] De wichtigsten Artikels

[Ännern] Königrieken

Buganda - Bunyoro (Bunyoro-Kitara) - Ankole - Busoga - Toro

[Ännern] Wichtige un bekannte Personen

Mutesa, Politiker – Milton Obote, Präsident – Idi Amin, Präsident – Yoweri Museveni, Präsident – Apolo Nsibambi, Politiker - Kizza Besigye, Politiker - Okot p’Bitek, Schriever

[Ännern] Sport

Uganda bi de Olympschen Spelen – Football in Uganda

[Ännern] Weltkultur- un Weltnaturarv

Oorwoold vun Bwindi – siet 1994

Ruwenzori-Bargen – siet 1994

Kasubi-Gräver: Graffsteden vun de Kabakas vun Buganda – siet 2001

[Ännern] Fakten

Uganda is een vun de Staten, in den de Kamp gegen de Süük Aids, de dör den HI-Virus utlööst warrt, Spood harr un de Antall vun Infizeerte vun 16 Perzent op veer Perzent trüchgahn is. (?)

De Viktoriasee is en beröhmt Bispeel för dat Inwarken vun’n Minsch op de Ökologie. Dat Inföhren vun Nilboors un Waterzinten hett vele inheemsche Oorden utrott un dat Ökosystem heel op’n Kopp stellt. Un doch is de Nilboors hüüt en wichtig Weertschopsgood, dat na Europa utföhrt warrt un vun dat ganze Städer an’n See leevt.

De Ruwenzoribargen höört to de dree Barggruppen in Afrika, op de duerhaftig Snee liggt. Se sünd ok de beröhmten Maandbargen, de al Ptolemäus för de Born vun’n Nil holen dei.

In Uganda leevt mit de Abayudaya ok ene Gemeen vun swarte Juden.

De Historie vun Uganda weer lang rein afrikaansch. Doch in’t 19. Johrhunnert kemen op Maal vun alle Sieden Frömme in’t Land: Anglo-Ägypters ünner den Khedive ut’n Noorden, Arabers un denn ok Briten ut’n Oosten, in’n Süden weren de Düütschen in’e Gang un vun Westen kemen bilütten ok Europäers an. To Anfang vun’t 20. Johrhunnert weer Uganda Kolonie un mit de afrikaansche Kultur güng dat dal.

Bevör de Bantus un Niloten inwannert sünd, leven in Uganda Pygmäen, vun de hüüt noch de Batwa över sünd.

Den Herrn sien Wedderstandsarmee is en Rebellengrupp in’n Noorden vun Uganda, de al siet lange Tiet gegen de Regeren anstriedt un vele Inwahners vun Noorduganda verdreven hett, de nu in Flüchtlingslagers leevt.

En wichtigen Punkt in de Soziologie vun Uganda is de Noord-Süüd-Gegensatz. In’n Noorden leevt nomaadsche Niloten, de mehrst ärmer as de Ackerbuern un Bantus in’n Süden sünd. Ünner de Bantus wedder sünd denn de Baganda noch wedder en beten beterstellt.

De Massendood vun Kanungu weer de gröttste kultische Massenmoord in de Weltgeschichte.

De Makerere-Universität weer lang de beropenste in ganz Oostafrika.

Groot in de Blääd weer 1976 de Operatschoon Jonatan in Entebbe, bi de Palästinenser en franzööschen Fleger roovt hebbt.

Vele Touristen, de na Uganda kaamt, sünd dorop ut, de Barggorillas in de Natschonalparks Bwindi un Mgahinga to sehn.

In de fröhe Historie vun Uganda weer de Iesenbahn na Uganda vun groot weertschoplich Bedüden för dat Binnenland. Hüüt warrt de Bahnstreek binah gor nich mehr bruukt un verfallt jümmer mehr.