List vun plattdüütsche Vörnaams
From Wikipedia
List vun plattdüütsche Vöörnaams Hier staht plattdüütsche Vöörnaams in, de in den Noorden vun Düütschland vörkamen sünd oder ok noch vörkaamt.
Inholtsverteken |
[Ännern] Ünnerdelen
Plattdüütsche Vörnaams könnt indeelt weeren in dree Gruppen:
- An un for sik plattdüütsche Vörnaams
- Vörnaams ut Oostfreesland
- Vörnaams ut Noordfreesland oder annere freesche Kuntreien
[Ännern] An un for sik plattdüütsche Vörnaams
De Vörnaams, de an un for sik plattdüütsch sünd, hefft tomeist besunnere Egenaarten. Dorto höört:
- Faken stickt achter eenen plattdüütschen Naamen een Naam ut de Bibel (Becke:Rebekka; Lieken:Elisabeth) oder een olen germaanschen Naam (Tölke:Barthold; Gerke:Gerhard).
- Bi dat Ummuddeln in eenen plattdüütschen Naam, warrt de Naam, de dorachter steken deit, afkört. Ut Johannes warrt Johann un ut Johann warrt Jan. Ut Rebekka warrt Becke, ut Wobeta Beta, ut Margarethe warrt Meta. Dat lett, as wenn de Plattdütschen mundfuul weeren.
- De korten Naams kriegt faken noch wat anbackt. Dat is een Suffix. Dat gifft verscheden Aarten vun Suffixen:
- Dat Diminutiv- Suffix (Anbacksel) maakt den Naamen wat lütter. Dor warrt denn sotoseggen een Smusenaam för lüttje Gören vun. Ganz begäng sünd de Anbacksels -ke, -ike un -je. Up düsse Aart warrt ut Wiebe Wiebke, ut Hille Hilke un ut Grete Gretje.
- Dat Feminin-Anbacksel gifft an: Hier geiht dat üm een Deern. Bi Nomens kennt wi de Feminin-Suffixen -sch un -sche (Köök-sche, Pastor-sche). Bi Naams gifft dat as Feminum-Suffix dat Anbacksel -el. So warrt ut Heye Heyel, ut Womme Wommel oder Wömmel, ut Hibbe Hibbel.
- Gar nich so raar sünd Vörnaams, de bi Jungs un bi Deerns bruukt warrt (Engel, Kassen, Alfke)
[Ännern] Vörnaams ut Oostfreesland
De Vörnaams, de in Oostfreesland begäng sünd oder weeren, hefft jem ehr Wuddeln sachs mehr in de freesche Spraak. Babenhen geev dat eenen starken Indruck vun de nedderlannsche Spraak her. Dat fallt up, wo faken de Jungsnaams mit -o ennt un de Deernsnaams mit -a. Dat lett, as wenn düsse -a un -o Anbacksels sünd, wo mit angeven warrt, dat hier een Jung oder een Deern is (Feminin-Suffix un Maskulin-Suffix). Man möglicherwies sünd dat ok Diminutiv- Suffixen.
[Ännern] Vörnaams ut Noordfreesland
De Vörnaams ut Noordfreesland hefft nu wedder mit den Infloot vun de däänsche Spraak to kriegen. So gifft dat Naams, de ut de däänsche Spraak öbernahmen sünd, as Bendix, Brar, Roluf oder Jens. Anners welck sünd ok ut de däänsche Spraak nahmen un hefft den een plattdüütsch Anbacksel kregen. So is dat bi Sönke ween. Man allerhand Naams sünd meist öbereen mit de oostfreeschen Naams, man bloß, dat se een anner Enn hefft. Dat is antonehmen, datt düsse Naams ole freesche Naams sünd un nich ut anner Spraken öbernahmen un torechtmuddelt.
[Ännern] List vun an un for sik plattdüütsche Vörnaams
[Ännern] Vöörnaams för Jungs
Ahlert; Albert; Alfke; Arent; Arnd (ok Arndt schreven); Arp; Asmus; Bendix; Benedix; Berend oder Behrent; Beneke; Bohl; Bohlke oder Bolke oder Bölke; Borchert; Borries oder Börries; Boschen; Boske; Brüne; Carsten oder Karsten oder Kersten; Caspar; Claus (ok Klaus), Clawes oder Klaas; Cord; Dankert; Diedrich; Dierk oder Diriek oder Dierich; Drees; Drewes; Ebert oder Evert; Eggerich; Eggert; Ehler; Eibe; Eide; Eike oder Eiko; Eilert; Elert;Engelke; Erp; Ficke; Fiete; Frerich oder Freerk oder Früderk; Gädje oder Gätje; Garlich; Gerd; Gerke, Gercke oder Gehrke; Gevert oder Gefert; Giesecke; Görd; Gootje; Gorch; Hake; Harjes oder Harje oder Harrier oder Harger; Harm oder Harmen oder Hermen; Hemke; Henneke; Hinrich oder Hinnerk, ok Henrich oder Hinderk; Jan oder Johann; Jobs; Jörn oder Jürn; Lammert; Leefke; Leefert; Liborius; Lübben; Lüdecke oder Lüdeke, ok Lüdicke; Lüder oder Lüer (ok Lür, Lüür oder Lühr schreven); Mangels; Marten; Meenke oder Menke; Meimer; Meinert; Melchert; Mewes; Michel; Moritz; Nickel; Oelfke; Oltmann; Raetje; Reinke; Renke; Röbke oder Röpke; Schweder; Seba, Seband oder Sebandh; Segebade; Steffen; Stoffer; Tanger; Tetje, ok Tettje;Tewes, ok Tews; Tietje; Tilemann; Till; Timann; Tjark; Tölke; Töns oder Tönnies oder Tonies; Uwe; Wessel; Weyert; Wigbold; Wilken; Willem; Wilm; Windeler; Wöltje
[Ännern] Vöörnaams för Deerns
Ahlheit; Aline; Alfke; Alke oder Alcke, ok Alecke un Alike; Anke; Becke oder Becka oder Beke; Beta (Vörnaam); Beetjen oder Beetje; Depke; Dörte; Drutke; Elke; Engeline;Gebbecke oder Gebbeka oder Gebecka oder Gebke; Goebecke; Gesa; Gesche; Gesine; Greth, Grete, Gretje oder Gretjen oder Greetke; Hede; Heike; Heil oder Heihl; Hemcke; Henrike; Hibbel; Hilke; Hilla oder Hille; Höpke; Iken; Ilsebe; Imke oder Imecke; Julke; Käthe; Künnecke; Leevke oder Levke, ok Lefke; Lieken oder Lüke, Lucke oder Lücke; Maike; Meta oder Metta; Metje oder Metke oder Mette; Neele; Pellcke oder Pölke; Reke; Ripke; Silke; Sünne oder Sünje; Synke; Taupke; Theile; Tine; Tipke; Tobeta; Trina un Trientje; Wiebke; Wiete; Wobeta oder Wubbeta; Wömmel oder Wommel; Wübke oder Wubke oder Wübbecke oder Wubbeke; Wunneke
[Ännern] List vun freesche Vörnaams ut Oostfreesland, Rüstringen, Wursten un Stadland
[Ännern] Vörnaams vun Jungs
Abbo; Aeilt; Bonno; Dide; Ede; Edzard; Elck; Enno; Esdert;Focke; Fokko; Gerrit, Habbo; Heiko; Keno; Lubbe, oder Lübben; Meme; Manno; Menno; Meenhard; Nannen; Obbo; Ocko oder Okko ; Ommo, ok Omko un Omke, Onno; Remmert; Sibet; Siebo; Sievert; Tammo; Tede; Temme; Tjarko; Ubbo; Weert; Willko
[Ännern] Vörnaams för Deerns
Aaltje; Antje; Dirkea; Eske; Famke; Femke; Gebbina; Gebkea; Gesina; Greta; Engelina; Fenna; Hiske; Hiskea; Jenna; Kea; Okka; Rabea; Sina; Tabea; Talea; Tjalda; Tjaldina;
[Ännern] List vun Vörnaams ut Noordfreesland
[Ännern] Vörnaams vun Jungs
Arfst; Bendix; Bleick; Boy oder Boye; Brar oder Broder; Bunde; Eben; Erk; Gerret; Gerrit; Harck; Hauke; Hay oder Haie; Ingwer; Jens; Jung; Kai un Kay; Ketel; Marten; Momme; Nahmen; Nanning; Nickels; Ocke; Pay; Rickert; Rickmer; Rörd; Roluf; Schwenn, Sönke oder Söhnke; Tade, Tay; Theide; Tücke
[Ännern] Vörnaams vun Deerns
Erkel; Göntje; Inken; Keike;Kerrin; Krassen; Kreske; Maiken; Matje; Ohse; Wehn
[Ännern] Böker
- Kurt Entholt, Oberneuland, Bremen, 1980³ (Mit ole Inwahnerlisten mit de Naams vun de Dörpslüde ut dat 16. bit 19.Jahrhunnert)
- Hermann Frese, Habenhausen, Bremen, 1986 (Mit ole Inwahnerlisten mit de Naams vun de Dörpslüde vun dat 17. bit 19.Jahrhunnert)
- Hermann Frese, Alt-Arsten, Bremen, 1987 (Mit ole Inwahnerlisten)
- Historische Gesellschaft des Künstlervereins (Rutgever), Bremische Biographien des 19. Jahrhunderts, Bremen 1912, Faksimile 1976
- Müller, Hartmut (Rutgever): Peter Koster, Chronik der Kaiserlichen Freien Reichs- und Hansestadt Bremen 1600-1700, Bremen 2004, ISBN 3-86108-687-5
- Georg Quedens, Inseln der Seefahrer; Sylt, Amrum, Föhr und die Halligen (Mit ole Naams vun Seefahrers vun düsse Inseln), Hamborg, 1996
- Friedrich Wagenfeld, Bremen's Volkssagen, nee rutgeben vun F. Hucker, Bremen, 1996, ISBN 3-86108-121-0
