Rotación da Terra
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Dáse o nome de rotación da Terra ao movimento xiratorio que a Terra realiza arredor do seu eixo, no sentido anti-horario para un referencial observando o planeta do espazo sideral sobre o polo Norte . O seu período - tempo que leva para xirar 360 graus (1 volta completa) - é de 23 horas 56 minutos 4 segundos e 9 centésimos. (23h56m04,09).
Índice |
[editar] Curiosidades
[editar] Como afectan os terremotos a rotación da Terra
Todos xa viron unha bailarina xirando e, como máxica, aumentar a velocidade da súa propria rotación sen axuda de forza externa, apenas alterando a posición dos brazos en relación ao corpo. A bailarina está usando na práctica, o principio da forza de Coriolis.
No final do ano de 2004 houbo un grande terremoto na Ásia e noticiouse que o fenomeno, debido á a súa magnitude, tivo efeitos sobre a rotación da Terra. Científicos da NASA, a axencia espacial americana, divulgaron que tal terremoto aumentou lixeiramente a rotación da Terra de forma que a durazón do día diminuiu en 2,68 microsegundos (1 microsegundo é igual a 1/1000000 segundo, ou sexa, un millón de veces menor que 1 segundo).
En poucas palabras a forza de Coriolis explica que, cando hai deslocamento de masa (brazos da bailarina ou placas tectonicas - no caso dos terremotos) nun corpo en rotación, se a masa se aproximase Ao eixo de rotación haberá un acréscimo de torque, o que ocasionará en aumento da velocidade de rotación. Se a masa se afastase do eixo ocorrerá unha diminución da velocidade de rotación. Esa é a razón para a velocidade de rotación da bailarina e da Terra se alterasen.
Os terremotos orixinanse na súa grande maioría nas zonas de contacto das placas tectonicas. Hai varios tipos de movimentos entre placas que poden orixinar terremotos. Cando ocorre a formación dunha elevación na superficie terrestre en decorrencia de terremotos, hai unha pequena desacelerazón no movimento de rotación da Terra. O oposto, formación dunha depresión, ocasiona unha pequena acelerazón no movimento de rotación da Terra. Exemplos de elevacións serían as montañas e de depresións, os abismos oceánicos. Os efeitos na rotación da Terra son imperceptibeis mais poden ser medidos.
[editar] Pense niso
En tese toda e calquer movimentación de masas sobre a superficie da Terra ocasionaría esas alteracións na rotación do planeta. A diferenza entre un terremoto e un automóbil que circula por unha autoestrada é o tamaño das masas movidas e, polo tanto, a proporción do seu efeito sobre a rotación da Terra.
[editar] Cadé os 4 minutos?
Sabese que un día posúe 23h56 horas completas e non 24 h e alguns segundos. Para entender os motivos desa diferenza de case 4 minutos (3m56s) é necesario primeiro entender alguns conceitos:
[editar] Día solar
O día solar é a medida do tempo baseada na observación do Sol. Na Terra o día solar medio posúe 24h. Podemos entendélo como o tempo que o Sol leva para asumir a mesma posición no ceo (mesmo meridiano) despois de iniciada a medición. Un exemplo práctico sería imaxinar que a durazón do día solar medio é o tempo que leva para o Sol, estando no seu ponto máis alto (meio-día) atinxir no día seguinte ese mesmo ponto. Na verdade o período do día solar varía conforme as estacións do ano, mais para efeitos deste conceito consideraremos o valor de 24h.
[editar] Día sideral
O día sideral é a medida do tempo baseada na observación das estrelas que non o Sol. As estrelas, por estaren moito distantes da Terra, están aparentemente sempre na mesma posición en relación á Terra. Polo tanto, para medir o día sideral utilizamos as estrelas como referencia. O conceito de día sideral é o período de tempo que leva para unha determinada estrela voltar á mesma posición que estaba no inicio da medición, considerando un ponto de observación fixo no planeta. Ese tempo é de 23 horas 56 minutos 4 segundos e 9 centésimos.
[editar] Entendendo
Como se veu, o día sideral posúe a mesma durazón que a rotación da Terra. E que é un pouco menor que o día solar. En algún momento da historia definiuse que un día posúe 24h, que é o período de durazón do día solar. Ao colocar o movimento de translación no cálculo, descobrese que nesas 24h a Terra xirou un pouco máis do que 360 graus.
No exemplo ao lado marcouse un ponto da Terra cunha seta vermella. No momento 1 marcase meo-día no relogio. O Sol está baixo o eixo da seta cinza así como unha estrela distante calquer. Despois do movimento de rotación da Terra completar 360 graus chegamos ao momento 2. Pasaranse 23 horas 56 minutos e 4 segundos desde o momento 1 (día sideral). A seta cinza está apontando para a mesma estrela distante mais non para o Sol. Note que iso ocorre debido á translación da Terra neste período. A Terra xira máis un pouco sobre o seu eixo e tamén ao redor do Sol e chegase ao momento 3. Agora si, é meo-día no ponto marcado pola seta vermella e a seta cinza está apontando para o Sol mais non para a estrela distante. Pasaranse 24 horas desde o momento 1 (día solar).
[editar] Pense niso
Polo tanto, nun ano de 365 días (ano non bisexto) mentres que hai 365 días e noites, a Terra xira 366 veces ao redor do seu proprio eixo.
[editar] Véxase tamén
[editar] Fontes
[editar] Na Wikipedia
- Terra | informacións xerais sobre o planeta
- Péndulo de Foucault | experimento demonstrando a rotación da Terra
- Forza de Coriolis | explicando como esa forza influencia os movimentos de rotación
[editar] Na Wikipedia en inglés
- Sidereal day | ano sideral
- Solar day | día solar ou trópico
- 2004 Indian Ocean earthcake | sobre terremoto asiático do final de 2004
- Plate tectonics | placas tectonicas e os seus movimentos
[editar] Externas
- NASA | press-release da Nasa sobre a influencia do terremoto asiático na rotación da Terra, en inglés
