Illa de Man - Ellan Vannin

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Este artigo está actualmente sendo editado.
Por favor, non faga ningunha edición neste artigo mentras esta mensaxe siga aparecendo para evitar así conflitos de edición. Se precisa saber quen está traballando no artigo, por favor revise o historial de edicións (O tempo máximo da presenza deste marcador no artigo é dun mes, pasado ese tempo debe retirarse)

Ellan Vannin ou Illa de Man

Lema: Quocunque Jeceris Stabit (latín: «Aló onde o tires quedará»)

Idiomas

Inglés, Manxés

Capital

Douglas

Superficie

572 km²

Poboación (2002)

75.049
131/km²

Moeda

Libra manxesa (£) (GBP)

Festas

Situación

A Illa de Man (Isle of Man, en inglés; Ellan Vannin en manxés), ubicada no Mar de Irlanda entre Inglaterra, Escocia, Gales, e Irlanda, é unha Dependencia da Coroa Británica, pero en térmos formais, non pertence ó Reino Unido nin á Unión Europea (UE).

[editar] Historia

Véxase artigo principal Historia da Illa de Man

A Illa de Man formou un posto avanzado do reino viquingo dende arredor do ano 900 d.d.C e parte do Reino Noruegues das Hébridas até o século XIII, momento no cal pasou a ser administrada pola coroa escocesa. No século XIV foi transferida ó control inglés e á Coroa Británica en 1765.

Unha das actuais inquedanzas da illa inclue resucitar o unha vez case extinto manxés e a recente e significativa inmigración de persoas de procedencia non manxesa que presta servizos no sector financieiro.

[editar] Goberno e Política

[editar] Organización político-administrativa

A Illa de Man está dividida en seis distritos administrativos, chamados "sheadings". Os seis "sheadings" son Ayre, Glenfaba, Garff, Michael, Rushen e Middle. Os "sheadings" forman a base dalgúns distritos electorais e cada un ten un "coroner". Este oficio non debe ser confundido co de "xuíz de instrucción" (en inglés tamén coroner), un cargo desempeñado habitualmente polo Gran Alguacil. Unha persoa pode desempeñar o papel de "coroner" en máis dun "sheading" ó mesmo tempo.

Mapa dos "sheadings" da Illa de Man

O termo 'sheading' suponse un vocáblo nórdico para 'división naval'; cada distrito estaba responsabilizado de producir un número concreto de barcos de guerra. Tamén pode ser unha palabra de orixe celta significando 'sexta parte'.

[editar] Xeografía

O monte Snaefell (621 m), domina o centro da illa desde a sua cima e, segúndo un antigo dito popular, pódense ver sete reinos: os Reinos de Man, Escocia, Inglaterra, Irlanda, Gales, a Illa de Man e o Ceo.

[editar] Economía

[editar] Demografía

De acordo co censo do 2001, a Illa de Man é fogar de 76,315 persoas, dos cales aproximadamente 25,347 residen na capital da illa, Douglas (Doolish). Isto fai que a illa teña unha densidade de poboación de 133 hab/km².

[editar] Cultura

A cultura da illa de Man está fortemente influenciada polos seus orixes célticos e nórdicos. Esta actualmente disfrutando dun renacer do idioma gaélico autóctono ( o manxés) (Gaelg). Aínda que o derradeiro falante nativo morreu en 1974, cos nenos pequenos está volvendose a empregar o manxés. Hai hoxe 27 falantes nativos e outros 650 falantes. O manxés está estreitamente relacionado co Gaélico escocés e o Irlandés. Unha amplamente coñecida expresión manxesa é "Traa Dy Liooar", significando "o tempo basta" e representa un esteorotípico aspecto da actitude dos manxeses ante a vida.