کرمانجی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
کرمانجی (به کردی: Kurmancî) که به آن کرمانجی شمالی هم گفته می‌شود یکی از گویش‌های اصلی زبان کردی است. برخی منابع از گویش سورانی با نام «کرمانجی جنوبی» یاد می‌کنند.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] مکان تکلم
کرمانجی در کردستان ترکیه، کردستان سوریه، بخشی از کردستان عراق، بخش شمال غربی استان آذربایجان غربی و همچنین در استان خراسان شمالی و استان خراسان رضوی ایران و به تبع آن در شهرستان رودبار استان گیلان به ویژه پیرکوه و کرماک و دوسالدیه عمارلو و برخی روستاهای سیاهکل و نیز در قسمت کردنشین ارمنستان و منطقه کلباژار در قفقاز با آن تکلم می‌شود. درمنطقه افشار در اذربایجان غربی طوایف شرانی,شاقی{شکاکی},موصولانلو,زاخورانی وصربیانی درحوالی تکاب وشاهیندز به این گویش سخن میگویند. بیش از نیمی از کردزبانان جهان به گویش کرمانجی تکلم می‌کنند.
[ویرایش] الفبا و نوشتار
برای نوشتن کرمانجی در ترکیه و سوریه از حروف لاتین، در کردستان عراق از خط عربی و در قسمت کردنشین ارمنستان از خط سیریلیک استفاده می‌شود.
الفبای کردی از ۳۱ حرف تشکیل می‌شود:
A B C Ç D E Ê F G H I Î J K L M N O P Q R S Ş T U Û V W X Y Z
زبان کردی دارای ۸ مصوت است:
| کردی | a | e | ê | i | î | o | u | û | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| فارسی | آ (مثل آرام) | إ مثل (امروز) | أ (مثل اندک) | ای کوتاه (در فارسی معادل ندارد) | ای (مثل ایلام) | أ (مثل أردک) | او کوتاه (در فارسی معادل ندارد) | او (مثل دوست) |
و نیز دارای ۲۳ صامت است:
| کردی | b | c | ç | d | f | g | h | j | k | l | m | n | p | q | r | s | ş | t | v | w | x | y | z | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| فارسی | ب | ج | چ | د | ف | گ | ه | ژ | ک | ل | م | ن | پ | ق | ر | س | ش | ت | و (مثل ویژگی) | و (مثلwindow) | خ | ی (مثل یاور) | ز |
درباره ارتباط گویش‌های کرمانجی و سورانی دو دیدگاه وجود دارد:
۱.گویش‌های کرمانجی و سورانی شباهت‌های دستوری و واژگانی بسیار زیادی با هم دارند.
۲.زبان‌ها/گویش‌های کرمانجی و سورانی تفاوت‌های دستوری و واژگانی بسیاری دارند بطوریکه ارتباط زبانی میان دو گروه تا حد زیادی قابل فهم نیست (مگر با آموزش و تمرین).
