شهرکرد

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

شَهرکُرد مرکز شهرستان شهرکرد و استان چهارمحال و بختیاری و در ۹۸ کيلومتری جنوب غربی اصفهان قرار گرفته است. نام پیشین آن دِهْکُرد است.

[ویرایش] نامگذاری

این شهر در قرن هفتم هجری قمری تحت سلطه اتابکان فارس و لرستان بود. در این محل پاسگاهی جهت تأمین عبور و مرور و رفع مایحتاج مسافران ساخته شده بود. بعدها وسعت یافت و در شهریور ۱۳۱۴ شمسی به شهرکرد مبدل گردید. واژه «دهکرد» از دو بخش «ده» + «کرد» متشکل است، بعضی‌ها معتقدند واژه «کرد» در حقیقت به معنی گله داری است چون شغل اولیه ساکنان این منطقه به علت داشتن مراتع خوب و سرسبز، غالباً گله داری بوده است. کلمه کرد در لغت نامه‌های معتبر فارسی نیز به معنی رمه دار است. برخی بر این نظرند که این منطقه بدین خاطر دهکرد نام گرفته است که گویا در گذشته دسته‌ای از کردها در اینجا ساکن بوده‌اند از این رو این منطقه را دهکرد نامیده اند. اما یکی از پژوهشگران معاصر دکتر رحمانی زاده دهکردی این نظر را چندان درست نمی‌داند به باور ایشان این استدلال به چند دلیل نادرست است. دلیل نخست آن این است که در لهجه دهکردی اثر قابل توجهی از کلمات کردی دیده نمی‌شود به نظر ایشان دامنه کلمات ترکی بیش از کلمات کردی در این لهجه است دوم آنکه ما با کلمه دهکرد در سایر مناطق کشور مواجه هستیم که اتفاقا آنها هم کرد نیستند مثلاً منطقه دهکرد در بروجرد یا منطقه دهکرد در جیرفت. با این وصف به نظر می رسد که باب بحث دراین زمینه همچنان باز است. شهرکرد مرتفع‌ترین شهر ایران است و به همین خاطر به «بام ایران» معروف است. زمستانی سرد و تابستانی مطبوع و خنک دارد.

با نگاه به کتاب قوم لر نوشته دکتر سکندر امان الهی بهاروند ساکنان دهکرد و یا شهرکرد کنونی بختیاری لر بوده اند و البته زبان آنان نیز لغات و اصطلاحات بختیاری فراوان دارد.البته زبان به تنهایی نژاد مردم را در مناطق مختلف مشخص نمی کند. چرا که مثلاً در حومه همین شهر، مردم شهر کیان یا شهرک قدیم کلاً به ترکی تکلم می کنند. و یا مردم چالشتر در نزدیکی همین شهر و در همین شهرستان باز به ترکی حرف می زنند. بنابراین رجوع به زبان برای اثبات خاستگاه یک قوم کافی به نظر نمی رسد.مردم اين شهر خود را لر نمیدانند و اصل و نصب خود را به شهرهای مختلف ايران من الجمله نيشابور وشهرهای شمالی ايران ربط ميدهند.

نقل است که مانی پیامبر مانویان بدستور بهرام پادشاه ساسانی در "پیل آباد" که در نزدیکی "گندی شاپور" (اهواز امروزی) بوده است در زیر پای پیلان افکنده شد. اما آنان که با منطقهء چهارمحال و بختیاری آشنایی دارند می دانند که "پیل آباد" و یا فیل آباد امروزی در نزدیکی شهرکرد است نه اهواز. که این نیز نشان دهندهء حساسیت منطقه و حضور مستمر نظامیان در آنجا بوده است.

از اینرو بوده است که اتابکان فارس و لرستان نیز از شهرکرد بدلیل موقعیت استراتژیکی آن به عنوان پاسگاه و تامین عبور و مرور استفاده می کرده اند.