شعبان جعفری
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
شعبان جعفری بی شک یکی از نامهای جنجالی تاریخ معاصر ایران و از بازیگران اصلی کودتای ۲۸ مرداد بود. وی زورخانه دار و باستانی کار ايرانی بود که بيشتر به خاطر حضورش در حرکات سياسی به خصوص در کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ شهرت داشت. وی که در میان دشمنان و مخالفانش معروف به شعبان بی‌مخ بود، از پهلوانان بنامِ تهران قدیم بود.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] نقش وی در کودتای ۲۸ مرداد
شعبان جعفری که خود را از "مریدان آیت‌الله کاشانی" و "دوستداران محمد رضا شاه پهلوی" میدانست، در درگیریهای قدرت در آنزمان طرف شاه و آیت‌الله کاشانی را در مقابل دکتر مصدق و حزب توده که از دکتر مصدق حمایت میکرد گرفت.
در پی کودتای ۲۸ مرداد، وی به همراه دوستان و نوچه هایش نقشی بزرگ در پیروزی خیابانی طرفداران شاه و ارتش در مقابل کمونیستها و طرفداران دکتر مصدق بازی کرد.
اما در این میان برخی وی را متهم میکنند که در کودتای ۲۸ مرداد از دولتهای انگلیس و آمریکا برای سرنگونی دولت محمد مصدق پول گرفته است.
در همین حال شعبان جعفری خود را از مریدان آیت الله کاشانی و از حامیان و اعضای گروه فدائیان اسلام می دانست که البته پیرامون هر دو ادعای بالا، بحث و جدلهای تاریخی فراوان است. [1] [2] [3]
خود شعبان جعفری مدعی بود که در روز ۲۸ مرداد سال ۳۲، وی تا حدود ظهر در زندان شهربانی بوده و بنابراین نمی توانسته نقشی اساسی در به ثمر رسیدن کودتای ۲۸ مرداد بازی کرده باشد. در این زمینه بحث و جدلهای تاریخی فراوان است. [4]
[ویرایش] باشگاه جعفری
باشگاه جعفری را شاید بتوان معروفترین باشگاه ورزشی ایران در پیش از انقلاب اسلامی نامید.
در زمان سلطنت محمد رضا شاه پهلوی، باشگاه جعفری یکی از جنبه های توریستی شهر تهران بود و بسیاری از مهمانان دولت و گردشگران خارجی برای تماشای ورزش های زورخانه ای به تماشای باشگاه جعفری می آمدند.
گفتنی است که پس از انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷، باشگاه وی به تصرف جمهوری اسلامی در آمد و مصادره شد. [5]
[ویرایش] انقلاب و تبعید
وی که علاقه اش به محمدرضا پهلوی و "شاه دوستی" اش بر کسی پوشیده نیست، بعد از انقلاب ایران، نامش در لیست افرادی بود که تحت تعقیب کمیته ضربت انقلاب اسلامی قرار داشتند. [6] در نتیجه وی نیز ایران را همانند بسیاری از حامیان محمدرضا پهلوی ترک گفت و زندگی در تبعید را ابتدا در اسرائیل و سپس آلمان و نهایتا در شهر لوس آنجلس در ایالت کالیفرنیای آمریکا آغاز کرد.
گفتنی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بارها دولتمردان وقت، وی را به دست داشتن در ناآرامیهای شهرهای مختلف ایران متهم میکردند. [7]
[ویرایش] وفات
شعبان جعفری در سن هشتاد و پنج سالگی و در روز ۲۸ مرداد، ۱۳۸۵ - سالگرد کودتای ۲۸ مرداد - در شهر لوس آنجلس درگذشت.
[ویرایش] کتاب خاطرات
کتاب خاطرات شعبان جعفری که منبع دست اولی برای شناخت وی است، چندین سال پیش به کوشش خانم هما سرشار ابتدا در خارج از ایران و بعد با سانسور در ایران انتشار یافت که تا مدتها از پرفروشترین آثار منتشره در ایران بوده و هست. [8]
[ویرایش] نکاتی از زندگی وی
- شعبان جعفری اعتقادات شديد مذهبی داشت و آن طور که اطرافيانش می گويند نماز و روزه اش تا آخرين سال حيات هم قطع نشد.
- شعبان جعفری متولد محله درخونگاه در منطقه سنگلج در قلب شهر تهران بود، محله ای که آيت الله محمد طباطبائی (از سران مشروطيت)، آيت الله شريعت سنگلجی (از استادان به نام و نوانديش فقهی) و رضا شاه پهلوی (تا قبل از کودتای سوم اسفند) در آن محله میزیستند.
- وی تا قبل از کودتای ۲۸ مرداد که منجر به سقوط دولت دکتر محمد مصدق شد به "شعبان بی مخ" و يا "شعبان درخونگاه" شهرت داشت. اما پس از پیروزی کودتا و بازگشت شاه به ایران، شعبان نام فامیل "تاج بخش" را برای خود برگزید، اما آنگونه که گفته می شود با تذکرات بعدی به نام فاميل سابق خود اکتفا کرد.
- آخرين کار زندگی او، حاضر شدن در مقابل دوربين سهراب اخوان فيلمساز ايرانی بود که می خواست فيلمی از زندگی شعبان بسازد. فيلمی که نام آن را "خط آخر" داده بود.
[ویرایش] منابع
- کتاب خاطرات شعبان جعفری
- روزنامه اینترنتی روز - مورخ یکشنبه، ۲۹ مرداد ۱۳۸۵.
- بخشهایی از کتاب خاطرات شعبان جعفری در مورد کودتای ۲۸ مرداد
- وبگاه خبری بی بی سی
- طيب حاج رضائی: فدايی شاه يا انقلابی مسلمان؟ - بی بی سی
- شعبان جعفری در سالگرد بيست و هشتم مرداد در آمريکا درگذشت - صدای آمریکا
- پنجاه و دو سالگی قيام 'شاهدوستان' و 'کمونيسم ستيزان' - بی بی سی
- فداييان اسلام حامی کودتا بودند - روز آنلاین
- شعبان جعفری بار ديگر در تهران - بی بی سی
