آیندهنگاری
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
آینده نگاری بهعنوان یک ابزار بسیار موثر جهت سیاستگذاری (و بخصوص سیاستگذاری علم و تکنولوژی) به دولتها کمک مینماید تا در شرایط دنیای امروز به چالشهایی همچون جهانی شدن و رقابت فزاینده پاسخی مناسب ارایه و اقداماتی موثر انجام دهند. درسالهای اخیر، آیندهنگاری علم وتکنولوژی بهعنوان یک ابزار تصمیمگیری دولتی، در محیط سیاست علم و تکنولوژی ظاهر شده است که در بسیاری از حالات منجر به پاسخ سوالات راهبردی در رابطه با علم و جامعه در یک چشم انداز بلند مدت گردیده است. آیندهنگاری تلاشی نظاممند برای نگاه به آینده بلندمدت در حوزههای دانش، تکنولوژی، اقتصاد، محیط زیست و جامعه میباشد که با هدف شناسایی تکنولوژیهای نوظهور و تعیین آن دسته از بخشهایی که سرمایه گذاری در آنها، احتمال سوددهی اقتصادی و اجتماعی بیشتری دارد، انجام میشود. در واقع آینده نگاری یعنی آمادگی برای آینده، یعنی بکاربردن منابع موجود به بهترین وجه ممکن در راستای ارزشها. شناخت گسترده و روزافزونی در این باره وجود دارد که آینده نگاری علم و تکنولوژی ابزار مفیدی برای تصمیم گیری در ارتباط با سیاستگذاری تحقیقات و تکنولوژی، چه در سطح ملی و چه منطقهای و یا حتی در سطوح پایینتر در اختیار ما قرار میدهد.
فعالیتهایی با عنوان آینده نگاری علم و تکنولوژی با سرعت بی سابقهای در اکثر کشورهای توسعه یافته و حتی کشورهای در حال توسعه، در حال پیگیری و اجرا است. فواید حاصل از انجام آینده نگاری تکنولوژی برای سیاستگذاران عرصه علوم و تکنولوژی آن چنان ارزشمند است که نمیتوانند چگونگی انجام این فرآیند را نادیده بگیرند و حاضرند برای انجام صحیح و موثر این فرآیند منابع بسیاری (همچون منابع زمانی، مالی و...) را فراهم نمایند. انجام صحیح و موثر یک پروژه آینده نگاری نیز مستلزم اطلاع داشتن و آگاهی نسبت به ابعاد مختلف یک پروژه آینده نگاری است. آیندهنگاری از اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی با استقبال فزایندهای از جانب سیاستگذاران علم و تکنولوژی در کشورهای مختلف روبه رو شده است. به جرات میتوان گفت که اکثر قریب به اتفاق کشورهای توسعه یافته و بسیاری از کشورهای در حال توسعه، برنامه هایی را در خصوص آینده نگاری تدارک دیدهاند تا بتوانند با استفاده از فواید بیشمار آینده نگاری، توانمندی هایی برای سیستم های علم و تکنولوژی خود ایجاد نموده و از فرصت های موجود و در حال ظهور بیشترین استفاده را ببرند. آینده نگاری به واسطه فرآیندهای تعاملی خود و بدین دلیل که تلاش مینماید تمامی بازیگران فعال یک جامعه را درگیر فرآیند خود سازد، بسیاری از چالش هایی که دولت ها در دنیای کنونی با آنها مواجه میباشند را به گونهای اثربخش پاسخ داده و بحران شکست سیستم را برطرف میسازد. اجرای فرآیندهای آینده نگاری در سطح سیستم ملی باعث میشود تا وفاق، هماهنگی و هم جهتی اقدامات آتی، بین بازیگران سیستم برقرار شده و در نتیجه منابع مختلف به صورتی کارا به حوزههای دارای اولویت تخصیص داده شوند.
منابع: کتاب روشهای آینده نگاری تکنولوژی، بنیاد توسعه فردا، 1384 www.farda.ir