آسکران
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
آسکران یا عسکران در ۱۷ کیلومتری شمال شرق خانکندی و در کنار جادة شوشه یولاخ – لاچین – نخجوان، ساحل چپ رود قارقار و در دامنة شمال شرقی سلسله کوههای قرهباغ قرار دارد. قلعه عسکران نیز در ساحل رست و چپ رود قارقار وقع و از سنگ رودخانه ساخته شده است. قلعه ساحل راست دارای برج و دیوارهای دولایه است. ضخامت دیوار ۲ تا ۳ متر است. اردوی ارتش روسیه در جنگ اول ایران و روس در نزدیک قلعه بود. مذاکرات صلح میان دو کشور نیز در این قلعه انجام شد. شهرستان عسکران در ۱۹۳۰ تشکیل شده و تا ۱۹۷۸ استپاناکرت نامیده میشد. ۹۲۰ کیلومترمربع وسعت دارد. یک قصبه کارگری و ۵ روستا دارد. اساساً کوهستانی و در طرف غرب سلسلة قرهباغ کشیده شده است. کوههای بلند آن قیزقالا (۲۸۴۳متر) و قیرخ قیز (۲۸۲۷متر) است. اقلیمش بیشتر گرم ملایم و در کوهها سرد است. میانگین دمای ماهانه در ژانویه -۱ تا ۱ درجه و در ژوئیه ۲۲ تا ۲۴ درجه است. بارندگی سالانه ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلیمتر است. رودهایش به حوزههای کور و ارس میریزند. رودخانه مهم آن قارقار است. خاکش قهوهای چمنزاری است. ۴۰٪ اراضی شهرستان را جنگل (بلوط، پسته و ...) پوشانده است. در کوههای بلند چمنزارهای آلپی وجود دارد. از حیوانات آن میتوان خرس، گربه جنگلی، گرگ، روباه، کبک و کبوتر را نام برد. به طور متوسط در هر کیلومتر مربع ۲۱ نفر ساکن هستند. ۹۶٪ اهالی روستایی هستند. مراکز مهم جمعیتی آن باللیجا، نوراگوغ، خرامورت؛ داش بولاق، چاناقچی و خانآباد است. از اراضی این شهرستان، راههای شوسه یولاخ – لاچین- نخجوان، فضولی - آغدره و یولاخ - خانکندی میگذرند. رقصی نیز به نام رقص عسکرانی در دستگاه ۸-۶ رقص آذربایجانی وجود دارد که جوانان عسکران در عروسی آن را به صورت تک، دوتایی و جمع اجرا میکنند.
