Γιόσιπ Μπροζ Τίτο
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Γιόσιπ Μπροζ Τίτο ήταν ο ιδρυτής του μεταπολεμικού Γιουγκοσλαβικού κράτους και ηγέτης της κομμουνιστικής αντίστασης στην κατεχόμενη Γιουγκοσλαβία κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες φυσιογνωμίες του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος. Μαζί με τον Νάσερ τον Παντίτ Νεχρού, και τον Μακάριο προώθησε την ιδέα του Κινήματος των Αδεσμεύτων.
Γεννήθηκε το 1892 στην περιοχή Ζαγκόριε της Κροατίας, από πατέρα αγρότη, ο οποίος το 1913 έχασε όλη του την περιουσία λόγω χρεών. Ο Γιόσιπ είχε τέσσερις αδελφούς και δύο αδελφές. Εργάσθηκε σε ένα εργοστάσιο παραγωγής μηχανών στο Ζάγκρεμπ και αργότερα σε εργοστάσιο μηχανοκατασκευών στη Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας. Το 1911 πήγε σαν εργάτης στο εργοστάσιο της "Σκόντα" στην Τσεχοσλοβακία και μετά στη Γερμανία και στο εργοστάσιο αυτοκινήτων "Νταίμλερ", στην Αυστρία.
Το Φθινόπωρο του 1913 κατατάχθηκε για να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία στον Αυστροουγγρικό στρατό. Τον Απρίλιο του 1915 αιχμαλωτίσθηκε από τους Ρώσους. Μαζί με άλλους αιχμαλώτους μεταφέρθηκε για καταναγκαστική εργασία στα Ουράλια, από όπου δραπέτευσε και για να πάει στην Φινλανδία. Συνελήφθη και φυλακίσθηκε στην Αγία Πετρούπολη. Δραπέτευσε ξανά και πήγε στη Σιβηρία, όπου εγκαταστάθηκε στην περιοχή Ομσκ, όπου το 1918 παντρεύτηκε την Πελαγία Μπελούσοβα, στέλεχος του σοβιετικού Κ.Κ., γεγονός που του άνοιξε τις πόρτες του κόμματος. Τον Σεπτέμβριο του 1920 επέστρεψε στη Γιουγκοσλαβία και έγινε μέλος του Γιουγκοσλαβικού Κ.Κ.
Τον Ιούλιο του 1934 προσελήφθη στο Πολιτικό Γραφείο του Κ.Κ. Γιουγκοσλαβίας και τον Ιανουάριο του 1935 πήγε με απόφαση του ΚΚΓ στη Μόσχα, για να δουλέψει στη Βαλκανική Γραμματεία της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Τον Αύγουστο του 1937 τοποθετήθηκε από την Κομιντέρν, Γενικός Γραμματέας του ΚΚΓ και το 1939 επέστρεψε από τη Μόσχα παράνομα στη Γιουγκοσλαβία, μέσω Κωνσταντινούπολης και Θεσσαλονίκης.
Το 1941 αμέσως μετά την εισβολή της Γερμανίας στη Σοβιετική Ένωση, ο Τίτο οργάνωσε το αντάρτικο κίνημα στην Γιουγκοσλαβία σαν κομματικό στρατό, με σκοπό να καταφέρει να είναι η κυρίαρχη δύναμη μετά τον πόλεμο, ώστε να εγκαθιδρύσει σοβιετικού τύπου καθεστώς στην χώρα. Στρατολόγησε εκατοντάδες μαχητές στη Σερβία, την Κροατία, τη Βοσνία, το Μαυροβούνιο και τη Σλοβενία. Μετά από μάχες κατάφερε να κυριαρχήσει στην περιοχή του Ούζιτσε. Τον Ιανουάριο του 1942 δημιουργήθηκε ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός της Γιουγκοσλαβίας και στο τέλος του ίδιου χρόνου, το Μπίχατς στην Ερζεγοβίνη, έγινε η πρωτεύουσα της ελεγχόμενης από τον κομμουνιστικό κόμμα περιοχής που κάλυπτε το ένα πέμπτο της προπολεμικής Γιουγκοσλαβίας. Χτυπάει αλύπητα τις άλλες (δεξιές ή κεντρώες) αντιστασιακές ομάδες σκοπεύοντας να τις εκμηδενίσει, ώστε να μην υπάρχουν εμπόδια στην κατάληψη της εξουσίας μετά την λήξη του πολέμου. Το 1943 ανέλαβε την προεδρία της προσωρινής κυβέρνησης των ανταρτών.
Μόλις ο Σοβιετικός στρατός ελευθέρωσε την Γιουγκοσλαβία το Αντιφασιστικό Συμβούλιο Εθνικής Απελευθέρωσης σχημάτισε προσωρινή κυβέρνηση με πρόεδρο τον Τίτο. Το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου ο Τίτο ανακήρυξε τη Γιουγκοσλαβία "Λαϊκή Ομοσπονδιακή Δημοκρατία". Το 1948 ήρθε σε ρήξη με τον Στάλιν. Στις 18 Μαρτίου τα μέλη της Σοβιετικής στρατιωτικής αποστολής εγκατέλειψαν τη Γιουγκοσλαβία, καταγγέλλοντας ότι υπάρχει αντισοβιετικό κλίμα στη χώρα. Στα τέλη Ιουνίου, η "Κομινφόρμ", έδιωξε τη Γιουγκοσλαβία από μέλος της, κατηγορώντας τη γιουγκοσλαβική ηγεσία για απόκλιση από τις αρχές του Μαρξισμού-Λένινισμού. Ολες οι χώρες του ανατολικού μπλοκ διέκοψαν τις σχέσεις τους με το ΚΚΓ.
Το Μάιο του 1949 ο Τίτο σε μία κίνηση φιλίας προς τον Δυτικό κόσμο έκλεισε τα σύνορα στους Έλληνες κομμουνιστές αντάρτες, στερώντας έτσι τον "Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδος" από ανεφοδιασμό και επιταχύνοντας την ήττα του. Το 1963 με το Σύνταγμα που καθιερώθηκε στη χώρα, ο Τίτο ανακηρύχθηκε ισόβιος πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας. Πέθανε στις 4 Μαΐου του 1980, σε ηλικία 88 ετών.
