Y Carolingiad
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
Tulu oedd yn rheoli'r Teyrnas Ffranc o'r wythfed ganrif i'r degfed ganrif roedd y Carolingiad. Roedden nhw yn olygyddion y Merofingiad ac yn rheoli ers 751. Daeth eu enw o'r enw eu arweinydd pennaf, Siarlymaen (Carolus Magnus yn Lladin).
Beth bynnag, sefydlwyd y brenhinlin gan Arnulf o Metz, archesgob Metz a gwr nerthus iawn yn nheyrnas y Merofingiad ger diwedd y saithfed ganrif. Roedd Pippin o Herstal yn Maer y Llys yn nheyrnas Austrasia. Ei mab Siarl Martel roedd yn ei olynydd a mab Siarl, Pippin III "the short" (-> Cymraeg?) llwyddiannodd yn cwymp y brenin olaf Merofingaidd, Childeric yn 751. Daeth Siarlymaen, mab Pippin, yn brenin y Ffranc ym 768 ac yn ymerawdwr ym 800.
Rhanwyd yr Ymerodraeth i tair wledydd trwy Cytundeb Verdun ym 843, ond roedd y Carolingiad yn rheoli mewn y tair yn y cychwyn.