Ляндшафтная экалёгія
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
Ляндшафтная экалёгія – разьдзел экалёгіі і геаграфіі, які вывучае прасторавую разнастайнасьць і элемэнты ляндшафту (напрыклад, палі, жывыя агароджы, групы дрэў, рэкі або гарады) і тое, як іх разьмяшчэньне ўплывае на разьмеркаваньне і плынь энэргіі і індывідуўмаў у навакольным асяродзьді (якое, у сваю чаргу, можа непасрэдна паўплываць на разьмеркаваньне элемэнтаў). Ляндшафтная экалёгія звычайна мае справу з прыкладнымі і цэласнымі праблемамі. Сам тэрмін ' быў прапанаваны Карлам Тролам, нямецкім географам у 1939 годзе. Ён распрацоўваў гэтую тэрміналёгію і безьліч раньніх паняцьцяў ляндшафтнай экалёгіі як частку ягонай раньняй працы, якая вывучала ўзаемадзеяньне паміж навакольным асяродзьдзем і расьліннасьцю. Цэнтральная тэорыя ляндшафтнае экалёгіі паходзіць ад «Тэорыі выспавай біягеаграфіі» Р.Макартура і Э.Уілсана. Гэтая праца разглядала сукупнасьць флёры і фаўны на выспах як вынік калянізацыі ад кантынентальнага апірышча і стахастычнага выміраньня. Паняцьці выспавай біягеаграфіі былі абагульненыя ад фізычных выспаў да абстрактных участках прыроднага месца існаваньня мадэлі метапапуляцыі Левіна. Гэтае абагульненьне прысьпешыла разьвіцьцё ляндшафтнай экалёгіі, забясьпечыўшы захаваньне біяразнастайнасьці – новага інструмэнту ацэнкі ўплыву фрагмэнтацыі прыроднага месца існаваньня на жыцьцядзейнасьць папуляцыяў. Разнастайнасьць – крытэрый таго, як часткі ляндшафту адрозьніваюцца адна ад адной. Нядаўняе ўзрастаньне ляндшафтнай экалёгіі зьвязана з разьвіцьцём тэхналёгіяў геаграфічных інфармацыйных сыстэмаў (ГІС) і наяўнасьці шырокамаштабных зьвестак пра прыроднае асяродзьдзе (напрыклад. спадарожнікавыя фатаграфіі або фотакарткі з паветра). Ляндшафтная екалёгія сочыць, як прасторавая структура ўплывае на дастатковасьць арганізмаў ляндшафтнага ўзроўню, а таксама за паводзінамі і функцыянаваньнем ляндшафту ў цэлым. Гэта ўключае вывучэньне ўзору, або ўнутранага парадку ляндшафту, у працэсе, або неперарвальнай дзейнасьці функцыянаваньня арганізмаў. Ляндшафтная экалёгія таксама ўключае геамарфалёгію, як дадатак да мадэлі і архітэктуры ляндшафтаў. Геамарфалёгія вывучае тое, як геалягічныя ўтварэньні ўплываюць на структуру ляндшафту.