Westberlin
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Westberlin isch dur d'Abtrennig vum dr sowjetische Sektor vu Gsamtberlin in dr Johre 1946-48 entstande. D'Mitglidschaft zue Westdütschland isch vo dr drei Westalliierte supendiert gsi.
Während dr Isolierig vum Umland isch d'Iwohnerzahl vu Westberlin zwische 1949 un 1989 vu 2,4 uf 1,9 Millione Lyt gsunke. D'Stadt isch wäge dr Abschnürig dur DDR numme dur hochi Subventione us Westdytschland un Priviligie fer d'Iwohner yberläbensfähig gsi.
Sit dr 1960er Johre isch Berlin dur dr Zuezug vu türkische Gastarbeiter zu einere vu dr grösste türkische Kommune usserhalb vu dr Türkei worre (öppe 150.000 Türke 1989). D'Volkslegende, Berlin sei nooch Istanbul un Ankara die drittgrösst türkisch Stadt, isch aber immer e blossi, liicht usländerfeindlichi Propaganda gsi un het nie zuetroffe. (Lueg dezue au Liste vu dr türkische Städte)
Ufgrund vu dr Suspendierig vu dr Mitglidschaft zue dr Bundesrepublik Dytschland hän Westberliner nit müesse zue dr Bundeswehr oder zum Zivildienst. Drum hän sich viili jungi Männer vor dr Yberuefig zue dr Musterig nooch Berlin abgsetzt, um siich vorem Wehr- oder Zivildienst z'drucke.
Westberlin het im dytsche Bundesrot chai Stimmrächt gha, d'Westberliner Abgeordnete im Bundestag sin vum Abgordnetehus un nit vum Volk gwählt worre un sin im dytsche Bundestag ebefalls ohni Stimm gsi.
D'Stadt het s'Alleivertretätigsrächt fer ganz Berlin fer isch beasprucht. Westdytschi Gsetze hän müesse vum Westberliner Abgeordnetehus nomol beschlosse un vu dr westalliierte Stadtkommandante genähmigt werre müesse, demit si golte hän.
Westberlin het au eigeni Briefmarke gha.
Nooch em Fall vu dr Berliner Mure am 9. November 1989 isch Berlin de facto un mit em Bitritt vu dr DDR mit Ostberlin zum Geltigsberiich vum Grundgsetz am 03. Oktober 1990 au de iure wiidervereinigt worre. Devor isch Westberlin im Juli 1990 zu eme vollwertige Bundesland vu Dytschland ufgwertet worre, indem es volls Stimmrächt im Bundesrot erhalde het.
Ufgrund vu dr Alimentierig sowohl vu Westberlin dur d'Bundesrepublik wie au vu Ostberlin dur d'DDR het sich bi dr Berliner Lokalpolitiker e Subventionsmentalität usbildet, wo mit yberzogene Erwartige an d'Stadtentwicklig nooch dr Wiidervereinigung in dr 1990er Johre dezue gfüehrt het, dass Berlin s'Bundesland mit dr höchste Pro-Chopf-Verschuldig worre isch.
Lueg au Ostberlin
