450er

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

S antike Römisch Riich zerbricht de facto, s Hunneriich geht untr. In Britannie bilde sich neiji Schtrukture, d Bretagne wiärd vun keltische Flichtling bsiedelt. Alamannien schiint untr näm Grosskini geint worre zu si.

[ändere] Ereigniss

• Um 450 rum hets warschinli ä grossi Einigung untr de Alamannen gäbe. Dä Gibuld isch wahrschinli Grosskini gsi.
• Angle, Sache un Jüte, wue uf Bitt vum Vortigern nôch Britannie kumme sin, löse sich vun de Oberhoheit dä Brite un grynde eigeni angelsächsischi Kinigriche. Ab 450 kummts zuer Ywônderung vun Brite us Britannien in diä nôch denne bnônnt Bretagne wäge de Ôgriff vun de Angelsachse.
• [450]] : De Theodosius II., oschtrömischyr Kaiser sittr 408 (*401), schtirbt nôch 42 Regierungsjôhr. Siner Nôchfolgar wird Markianos. Där schtellt d Tributleischtunge ôn d Hunne i; dôruf orientiert sich de Attila weschtwärts.
• I Chiledokumänt isch bezügt, dass es 451 ä Bischof Asinio vo Chur het gä.
• Summer 451 - In de Schlacht uf de Katalaunischi Felder werre d Hunne unterm Attila vum römische General Aetius un de Weschtgote zryckgschlage. De weschtgotisch Kinig Theoderich I. isch gfalle, siner Nôchfolgyr wird de Thorismund. Attila zieht brits im folgende Jôhr mit 'ra riesig Armee nôch Italie; Aquileia wird zerschtört, Padua, Bergamo, Brescia, Novara, Mailand un Pavia werre erobert, Kaiser Valentinian III. flieht us sinre Residenz Ravenna nôch Rom. Zwar isch de Attila duerch de Papst Leo ohne ä Schwerthieb dävue abbrôcht worre, Rom zu attackiere, aber trotzdem wird ôgnumme, des 'r bi sinem Durchmarsch grossi Flüchtlingsschtröm in Gông brôcht het. D Yberlieferung nôch isch au d Gryndung vun Venedig uf de Hunneschturm zrickzfyhre, wue ma sich in d Lagune gflichtet het.
• 8. Oktober - 1. November 451 - Ökumenischs Konzil vun Chalcedon: D monophysitisch Bschlüss vun de "Räubersynode" vun 449 werre fyr ugyltig erklärt. Bschtätigung vum nicänische Glaubensbkenntniss. Papscht Leo I. wird ä Ehrevorrang vorm Patriarch vun Konstantinopel zuegschtande.
• 453 - Beginn vum Zerfall vum Hunnereich nochm Tod vum Attila. D Rescht vun de Hunne ziehe sich ins Schteppegbiet nördlich vum Schwarze Meer zryck, wo d Söhn vum Attila mit de Kutrigure, Onogure un Utigure eigeni Herrschafte ufboue, worus schliessli d Bulgare un d Chasare folge.
• 454 - In de Schlach ôn de Nedao glingt s de Gepide unterm Ardarich un de mit denne vobyndete Völker vun de Skire, Rugier, Suebe, Heruler un Oschtgote d Rescht vun de Hunne unter Suhn vum Attila Ellac un däm sine Bryder endgyltig us Ungarn zue votribe. 30.000 Hunne, unter denne de Ellac, finde de Tod. D Oschtgote unterm Walamar bzw. Theodemir werre rechts vun de Donau im römische Reich ôgsiedelt.
• 31. Mai 455 - De grad ärscht zuem Kaiser proklamiert Petronius Maximus wird vun de Volksmeng in Rom tötet. D Fyhrerlosigkeit vun de Römyr un s Chaos in de Schtadt nutze d Vandale zuem Ôgriff un zuer zweywöchig Plünderung. Geiserich entfyhrt dôbi d Kaiserinewitwe Licinia Eudoxia un dere Töchter Eudokia un Placidia noch Afrika.
• um 459 rum - De oschtgotisch Prinz Theoderich kummt als Geisel ôn de Hof vum Leo I. in Konstantinopel.