Waterlô

Èn årtike di Wikipedia.

Waterlô (nl & fr: Waterloo) c' est ene comene di Walonreye, el province do Braibant walon.

• Dimorants: 29.003 (2004)
• Limero del posse: 1410 (nén candjî)
• Limero diyalectolodjike: Ni 21
• Arondixhmint: Nivele
• Sitindêye: 21,03 km²
• Dinsité: 1.379,25 djins/km²

A cåze des ebagants Walons et Flaminds el Amerike, gn a co 2 veyes ki s’ lomnut todi Waterlô: ene al Wisconsene, l’ ôte å Michigan.

[candjî] Istwere

Å 12inme sieke, li covint da Foresse aveut des teres a Waterlô, çou k’ a stî metou so papî e 1245 pal påpe Inocin IV.

E 1410, li duk braibanteu Toene di Borgogne a leyî ndaler sol hiede do viyaedje sacwantès biesses da lu: 30 vatches, 12 tchivås, 2 cavales et 25 pourceas. Adon li hiede a stî vindowe po bråmint des cwårs.

Li cinse a stî bouxheye el timp del bataye do 18 di djun 1815, et esse distrujhe e 1818. Mins cisse fameuse batreye di Waterlô la n' s' a nén passé a Waterlô minme, mins purade dins ene plinne tot a costé, sol teritwere di Brinne-l'-Alou; çou k' i gn aveut a Waterlô c' esteut l' posse di comandmint inglès. Eto, les rlidjeus ospitålîs ont yeu eto des teres a Waterlô, sol Mont Sint Djhan. Il ont basti sacwantès måjhones, ewou çk’ ons a médyî les coixhîs sôdårds toltimp del bataye. Li duk di Wellington a metou s’ cwårtî djenerå å mitan do viyaedje, mins on s’ a batou sol Mont Sint Djhan.

[candjî] Economeye

Les djins estént des cinsîs. D’ après sacwants papîs did 1819 on sait ki les cinsî d' Waterlô conoxhént li culteure alternative, dispårteye so 4 ans. E ç’ timp la i gn aveut a Waterlô on molén a vint, deus bressenes ey ene troyreye. E 1838 ons a metou so pî ene fabrike di souke et co ene ôte di prodûts tchimikes. E 1896 i gn aveut 5 savonreyes, èn ovroe di stofe, 3 ovroes di tchapeas, èn ovroe d’ imprimreye so stofe, 5 ovroes d’ brikes.

E 1970, so 17.764 dimorants di Waterlô, 4.217 boutént dvins l’ industreye.

Nén lon d' Waterlô, sol comene djondant d' Brinne, i gn a l’ Bosse do Liyon, avou s’ monumint al copete, a l' oneur del bataye di 1815.