Pampiesse

Èn årtike di Wikipedia.

on pampiesse, c' est ene faxhete a taper evoye, k' on n' doet pus aveur rén d' ôte avou, po refaxhî les påpåds (u d' ene grande djin k' end a dandjî).

[candjî] Istwere des pampiesses

A stî edvinté inte 1950 et 1961 pa èn Amerikin, Victor Mills.

Li faxhete a fote evoye:

• diveut boere totes les aiwes låtcheyes på påpåd.
• diveut wårder l' pea li pus setche k' i s' poleut.
• ni pleut nén leyî sûner les aiwes et les waches do påpåd.
• si dveut poleur redjårber po des efants ki crexhént, disk' a tant k' i soeyénxhe prôpes.

Li pampiesse a cmincî a s' vinde e l' Amerike e 1961.

Il a-st arivé e l' Urope e 1970, mins il esteut foû tchir, et gn aveut waire di manaedjes kel polént atchter.

E 1980, tos les manaedjes s' ont metou ås pampiesses el Walonreye, ey e l' Urope. Gn a yeu des ôtès måkes di fabrike, avou des pampiesses todi pus djintis, et todi meyeumartchîs.

E l' Afrike, les pampiesses ont-st arivé diviè ls anêyes 2000, dins les grandès veyes, copurade des bonmartcheyès sôres fabrikêyes el Turkeye, el Chine et dins les payis d' Nonne.

[candjî] Les pampiesses et l' evironmint

Les pampiesses ni sont nén sins djinne po l' evironmint. Èn efant, disk' a deus ans et dmey uze, onk dins l' ôte, 6500 pampiesses, çou ki fwait ene tone di mannestés a s' endé fé cwite.