Zêeuws-Vloandern

From Wikipedia

Zêeuws-Vloandern is nu e stik van Olland, in de provinsje [[Zeeland|Zèeland] teegn België ligt. Sinds de gemeentelikke erindelienge van 2003 bestoat' noh uut drie gemeenten: Sluus, Terneuzn en Ulst. Tot vôor het joar 1600 was Zêeuws-Vloandern geweune een dêel van Vloandern dan de Ollanders ein bluvn bezett'n tot de Franse revolusie. Tussen 1794 en 1815 moakte het dêel ut van Ôost- of West-Vloandern (Sluus, Cadzand, Bresjes). Zêeuws-Vloandern is 't èenigste dèel van Zèeland da nie an minstens drie kant'n an woater grenst.

't Is een belangriek gebied voor 't kanoal van Gent no Terneuzn. Ten west'n van de Braakman, mor ook in de oostelike platsn Terneuzn, Axel en Zaamslag zien de mèeste inweuners protestant, dikwels afstammeliengn van West-Vlamsche protestant'n die ier in de 17e êeuw zien kommn weunen. Mo d'r weunen ook elders veel menschn mee 'n vlamschen achtergroend istorie. 't Is surtout een gebied voe boern. In Filepinne kommn veel Vlamiengn mussels eetn. In Sluus en Axel kommn ze voe te shoppen. Terneuzn en Ulst trekk'n veel Vlamsche dagsjestoeriest'n. Deurda veel protestant'n trouwdigden mee andre protestant'n van "over 't woater", is de tale van Zêeuws-Vloandern nu teegnwoordig voe 't grotste dèel Zêeuws, mor wel stief bejinvloed deur 't West-Vlams, veuroal mor nie ienkel, in Sluus en wiede oemgevieng.

Ol vanaf 1828 is Zêeuws-Vloandern mee de rest van Zèeland verboendn gewist deur veerboten. Vanaf 1866 at de Provinsje Zèeland 'n geregelde dienst mee raderboten en stoomboten. In 1958 kregen de stoomboten deur junder namen de bekende lapname "prinsesseboten". Oewel de Ollandsche regering en de Zêeuwsche Staten in 1945 beloofd aan om de veerboten teminste voe Zêeuws-Vlamiengn graties te maak'n, gienk 't abonnement assan mor dierder worden. In 1958 dreigde de aksiegroep "Vrije Veren" (="Gratiese Veerboten") zêfs mee de afscheidienge van Olland en anslutienge bie Belgje os de veren nie were graties zoen worden. 't Was den èerste en veurlopig èenigste ki da de inweuners van Zêeuws-Vloandern dor serjeus mee dreigden. De priezn zien later pertank toch were veroogd. In 2003 zien de bootverbindiengn voe ottoos afgeschaft achter de openienge van de Westerschelde-tunèl. Ienkel ip de verbindienge tusschn Vlissingn en Bresjes bluuft er 'n veerboot voarn, allène nog voe vieloos en voetgangers, en uutgeboat deur Veolia Transport Fast Ferries.

Noame va belangrieke stadjes of gemêentjes:

Ulst, Veugelwèrde, Sluus, Oëstburg, de Koewacht, Ôftploatuh, Filepinne, Sluuskille, 't Sas, Izndikke

Vee gebruukte term'n in Zêeuws-Vloandern zin:

• Boasjûh.
• Leutig ih
• nie prossen

Den bekenst'n Zêeuws-Vloaming is ongetwiefeld van Dale, de man van de dikke van Dale. Je weundege in Sluus. Nen anderen is Gijs Buwalda, dien die nu echter tuschn Willebroek en Mecheln weunt.

't Word Zeeuws es nen oeden Middel-Nederlandschen genitiefvorm van zee en wil dus letterlik zegn: van de zee, aan de zee.