Historie van West-Vloandern
From Wikipedia
West-Vloandern, da was vroeger e dêeltje van het Groafschap Vloandern. Da ontstoen in de 9de êeuw achter Christus na de dôod van Karel de Grote en 't Verdrag van Verdun (843). 't Groafschap wier machtiger oewel dat et afhink van de Fransche krôon. In de 12de en 13de êeuw wier Vloandern ôok ip economisch vlak machtig oender Diederik en Filips van den Elzas. Surtoe dankzie loak'nandel wierden steed'n geliek Brugge, Gent en Ippr grôot en belangriek.
Vanaf den 13de eeuw wier de Fransche Keunink meer è meer jaloes. Je wild' ie em mahtiher werden over Vloander'n. Toe' was wullehandel vree belangriek. Vloander'n oalde wulle vanuut Iengeland vo laken va' te maken. Dus zohten ziender beschermienk bie d'ingelschen. De ingelschgezinde politiek van Gwijde van Dampierre braht j'em i' boelle me zin leenheer Philips de Schone. Ondertusschen werden d'oude geslachten en elites binnen d' grôote steden wok mahtiher. Da braht spannink me de lagere lassen helik d'ambachters en d'armen. En de steden wildihen wok meer autonomie van ulder graaf.
Tusschen 1297 en 1305 wier er de Fransch-Vloamsche oorlog tusschen Frankrik e Vloander'n. In 1302 was 't er de Guldensporenslah. Tusschendoor wier d'er gevohten tusschen sociale klaschen in de steden. Mo in 1305 wor die oorlog gedoan en wier alles relatief rustih.
Vanaf ton wier er af en toe ipstanden helik me Jacob van Artevelde onder Lodewijk van Nevers. 't es pas oender Lodewijk va' Male en Filips de Stoete da Vloandern 'ne dêeltje wier van Bourgondië. Mè de vrede van Madrid (1526) en Kamerrike (1529) haven de Franschen ulder leenrehterlike band mè Vloander'n ip.
Na de Bourhondiërsch k'amen d'Habsburgers (1482 - 1555) è de Spoanschen (1555 - 1713). Mè de Tahtihjoarihe Oorlog (1568 - 1648) wier Vloander'n tegen de Spoanjoarden mo da wor mo tidelijk. Vloanderen wier in 1648 e dêeltje van de Verenihde Nederlanden. Mo loater verloor Vloander'n Fransch-Vloander'n mè Rieschel e Dûnkerke nor de Franschen. Vanaf 1713 wier Vloander'n e dêeltje va Owstenrik e van 1797 toe 1815 wier Vloander'n twje departement van Frankriek hedoan. In 1815 wieren die twee stikken Owst- e West-Vloander'n heheven oan et Keuninkriek voa de Verenihde Nederlanden. Na 1830 zie wieder ton a stiksje van Belhië gekommen.
Va 1914 toe 1918 wor er die Groote Oorlog 'i West-Vloanderen me loopgrahten en al. Da wor roend den Yzer e Bachten de Kupe. 't Wor nie te doen schiend'et.
[bewerk'n] Meèr informasche
http://home.online.no/~vlaenen/lage_landen/zp-vl.htm
E in boeksches helik:
Algemene geschiedenis der Nederlanden. O.r.v. J.A. van Houtte e.a. 12 dln. Utrecht enz., 1949-1958. Algemene geschiedenis der Nederlanden. O.r.v. D.P. Blok e.a. 15 dln. Haarlem, 1978-....
